Chùa Bút Tháp ở đâu ?
Chùa Bút Tháp Bắc Ninh có tên chữ là “Ninh Phúc tự” (寧福寺) tọa lạc ở thôn Bút Tháp, xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh bên đê hữu ngạn sông Đuống. Đây là một trong các số không nhiều các ngôi chùa cổ có mô hình phong cách thiết kế lớn ở đồng bằng trung du Bắc Bộ sót lại tới ngày nay và được bảo tồn khá nguyên vẹn.
Vị trí: thôn, Bút Tháp, Thuận Thành, Bắc Ninh
Du khách và nhân dân nội địa nghe biết ngôi chùa này với tên Bút Tháp, ngoài những, dân cư trong vùng còn được gọi chùa chính là chùa Nhạn Tháp. Từ lâu, chùa Bút Tháp đã nhiều người biết đến với đồng bào cả nước và được các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước gây được sự chú ý.
Trong chùa có tượng Bồ tát Quan Thế Âm thiên thủ thiên nhãn bằng gỗ lớn nhất Việt Nam. Đây cũng chính là một di tích lịch sử đất nước nổi biệt đã được được đứng thứ hạng.
Giới thiệu tổng quan chùa Bút Tháp Bắc Ninh
Chùa Bút Tháp với vóc dáng như ta cảm nhận thấy giờ đây mang nhiều nét rực rỡ của thẩm mỹ phong cách thiết kế, thẩm mỹ điêu khắc, thẩm mỹ bày diễn trang trí thời điểm giữa thế kỷ XVII. Hơn thế nữa, nó là điểm chốt trong bước nâng tầm phát triển của thẩm mỹ Phật giáo Việt Nam.Chùa Bút Tháp là ngôi chùa có tổng thể phong cách thiết kế khác biệt, bố cục tổng quan cụ thể, nghiêm ngặt mà vẫn rất sinh động.
Này là khuôn mẫu về sự phối kết hợp hài hòa trong phong cách thiết kế của rất nhiều chất liệu gạch, gỗ, đá; của việc hòa nhập giữa phong cách thiết kế với môi trường tự nhiên thiên nhiên thiên nhiên bao quanh. Ở chùa Bút Tháp khách tham quan có khả năng tìm cảm nhận thấy sự biểu lộ tuyệt đối các chi phí thẩm mỹ ít có ở các di tích lịch sử khác. Và trong chừng mực không chuyển biến, tất cả chúng ta cũng tiếp tục cảm nhận thấy các nhân tố văn hóa truyền thống cổ truyền Trung hoa được biểu lộ trong phong cách thiết kế cũng tương tự trong bày diễn trang trí.
Những nhân tố đó được dung hội một phương thức tài tình với các nhân tố văn hóa truyền thống cổ truyền truyền thống cổ truyền Việt dưới bàn tay tài hoa của rất nhiều nghệ nhân khiến chùa mang phong phương thức riêng hết sức khác biệt.Là một trong các 14 di tích lịch sử lịch sử văn hóa truyền thống cổ truyền được nhà VN được đứng thứ hạng vào các năm 1960 nhằm mục đích bảo tồn vĩnh viễn, chùa Bút Tháp được đánh giá như cầm đầu danh sách đó trên cả phương diện lịch sử cũng tương tự văn hóa truyền thống cổ truyền thẩm mỹ.
Đường đi Chùa Bút Pháp Bắc Ninh
Chùa Bút Tháp tọa lạc bờ sông Ðuống, thuộc địa bàn xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh; phương thức trọng tâm thành phố Bắc Ninh khoảng 22km về phía Nam chếch Tây.
Lộ trình đến Chùa Bút Tháp:
- Xe tự lái: Bạn theo Quốc lộ 5 – tới gần ngã 4 Phú Thị thì rẽ trái theo Quốc lộ 18B – qua phố Sủi – đến chợ Keo, thì rẽ trái đi xuống đường Đê hơn 6km nữa là đến Chùa Bút Tháp.
- Xe bus tuyến 204: TP Hà Nội – Thuận Thành (Bắc Ninh), bạn xuống ở vị trí chợ Keo, rồi đi xe ôm hơn 6km nữa là đến Chùa Bút Tháp.
Lịch trình của xe bus tuyến 204:
Điểm trung chuyển Long Biên – Cầu Chương Dương – Nguyễn Văn Cừ – Nguyễn Văn Linh – Quốc Lộ 5 – Ngã 4 Phú Thị – Đường 181 – Phố Sủi – Keo – Kim Sơn – Chùa Keo – Phố Toàn Thắng (KCN Hapro) – Đức Hiệp – Xuân Lâm – Hà Mãn – Chùa Dâu – Thanh Hoài (Thanh Khương) – Tám Á (Gia Đông) – Phố Khám (Gia Đông) – Thị trấn Hồ (Thuận Thành).
Lịch sử của chùa Bút Tháp Bắc Ninh
Chùa Bút Tháp, hay còn gọi là Ninh Phúc tự hoặc Hùng Nhất tự, là một trong 14 di tích lịch sử lịch sử văn hóa truyền thống cổ truyền được nhà VN đứng thứ hạng vào các năm 1960 nhằm mục đích bảo tồn vĩnh viễn.
Chùa Bút Tháp được xây dựng từ thế kỷ thứ 13, tuy nhiên chưa có dữ liệu chính xác về thời điểm
Chùa Bút Tháp – Di tích lịch sử đáng trân trọng ở Việt Nam
Địa thế của chùa Bút Tháp
Chùa Bút Tháp nằm trên một khoảng đất động ở phía Tây thôn Bút Tháp, xã Đình Tổ. Toàn bộ phong cách thiết kế chính của chùa quay trở lại hướng Nam, 1 hướng truyền thống cổ truyền của rất nhiều người Việt. Người Việt xưa có câu: “Lấy vk hiền hòa, làm nhà hướng phía nam”.
Lịch sử và kiến trúc của chùa Bút Tháp
Trước đây, chùa Bút Tháp là một chùa bé dại, không rõ được khởi dựng từ bao giờ. Quy mô của chùa như giờ đây là công dụng của lần tu tạo lớn vào vào thời điểm giữa thế kỷ XVII thời Lê – Trịnh. Chùa được trùng tu vào các năm 1739, 1903, 1915, 1921 và mới gần đây vào thời điểm năm 1992-1996.
Được Bộ Văn hóa truyền thống cổ truyền truyền thông đứng thứ hạng là di tích lịch sử cấp đất nước, chùa Bút Tháp có phong cách thiết kế mô hình hoàn chỉnh nhất sót lại ở Việt Nam.
Những đời trụ trì của chùa Bút Tháp
- Huyền Quang thiền sư
- Lý Đạo Tái thiền sư (1254 – 1333)
- Chuyết Công hoà thượng: Minh Việt Phổ Giác Quảng Tế Đại đức Thiền Sư
- Minh Hành thiền sư
- Sa Môn Tính Hài (1739)
- Đại đức Thích Thanh Sơn (giờ đây)
Cảnh quan môi trường tự nhiên thiên nhiên
Chùa Bút Tháp tọa lạc trên một khoảng đất động ở phía Tây thôn Bút Tháp, xã Đình Tổ. Toàn bộ phong cách thiết kế chính của chùa quay trở lại hướng Nam, 1 hướng truyền thống cổ truyền của rất nhiều người Việt. Người Việt xưa có câu: “Lấy vk hiền hòa, làm nhà hướng phía nam”. So với đạo Phật, hướng Nam là phía của trí tuệ, của bát nhã. Nhờ có trí tuệ, chúng sinh mới “đáo bỉ ngạn” (tới bến bờ giải thoát – Niết Bàn).
Chùa Bút Tháp và ý niệm phong thủy
So với đạo Phật, hướng Nam được coi là phía của trí tuệ và của bát nhã. Chỉ nhờ có trí tuệ, chúng sinh mới có thể “đáo bỉ ngạn” (tới bến bờ giải thoát – Niết Bàn). Tương tự nhiều ngôi chùa khác ở đồng bằng trung du Bắc Bộ, việc chọn thế đất để dựng chùa Bút Tháp bị chi phối bởi ý niệm phong thủy. Với ý niệm này, nơi đặt của chỗ ở và thế đất có ảnh hưởng lớn tới con người sống trên đó.
Tương truyền, chùa Bút Tháp tọa lạc trên một hình hoa sen không rõ số lượng giới hạn.
Địa điểm “tụ thủy” và tên gọi Ninh Phúc
Chùa Bút Tháp ngày nay tọa lạc bên bờ phải của sông Đuống, sát cạnh bờ đê, ngay chỗ lượn dòng của dòng sông mà dưới con mắt của rất nhiều nhà phong thủy học thì đây chính là địa điểm “tụ thủy”, là nơi đất lành. Ngay trong tên thường gọi Ninh Phúc đã và đang chứa đựng sự yên lành, cực tốt phúc.
Phản ánh truyền thống cổ truyền và ước vọng Phật pháp bền vững
Trên vùng đất mà chùa Bút Tháp được thành lập và cảnh trí thiên nhiên ở đây cho tất cả chúng ta cảm nhận thấy được rằng, một mặt, nó phản ánh sự thừa kế về truyền thống cổ truyền thành lập chùa ven các con sông của tiến trình trước; mặt còn lại, biểu lộ ước vọng sao cho Phật pháp được bền vững lâu dài, nhà tu hành được yên nghiệp, tâm linh sáng suốt để mau chóng đã đạt được chứng quả.
Mặt bằng chùa
Toàn bộ các tòa nhà trong tổng thể chùa Bút Tháp được trải dài trên một vuông đất khá rộng kề liền với đê sông Đuống. Trong công viên xanh chính của chùa giờ đây, trừ tòa Thiêu Hương được thu xếp dọc để nối tòa Tiền Đường và Thượng Điện, sót lại cục bộ 8 nếp nhà đều tọa lạc ngang, chạy song hàng từ trước tới sau, được thu xếp đăng đối trên một đường “Thần Đạo” theo thứ tự:
- Tam Quan
- Gác Chuông
- Tiền Đường
- Thượng Điện
- Tích Thiện Am
- Nhà Trung
- Phủ Thờ
- Hậu Đường
Hai bên hai dãy hành lang chạy dài từ nhà bia ở hai đầu hồi nhà Tiền Đường suốt tới nhà Hậu Đường ở phía đằng sau. Bên trái chùa, phía đằng sau dãy hành lang có một nếp nhà năm gian được gọi tên là Nhà Tổ Đệ Nhất sử dụng làm địa điểm thờ các vị thiền sư Chuyết Chuyết, Minh Hành, Minh Lương.
Không kể Tam Quan và Gác Chuông đứng kha khá hòa bình ở phần bên trước, các đơn nguyên phong cách thiết kế sót lại được khuôn kín trong một hình chữ nhật, số lượng giới hạn bởi nhà Tiền Đường ở phần bên trước, nhà Hậu Đường ở phía đằng sau và hai dãy hành lang chạy dài hai bên. Ở 2 bên và phía đằng sau của quần thể phong cách thiết kế này, người ta thu xếp đặt các ngọn tháp đá và tháp gạch.
Ở 2 bên và phía đằng sau của quần thể phong cách thiết kế này, người ta thu xếp đặt các ngọn tháp đá và tháp gạch. Trong đó có hai ngọn tháp bề thế và cao ráo là tháp Báo Nghiêm và tháp Tôn Đức. Tháp Báo Nghiêm đứng ở phía đằng sau Nhà Tổ Đệ Nhất, tháp Tôn Đức dựng phía đằng sau nhà Hậu Đường.Những di tích lịch sử phong cách thiết kế của chùa Bút Tháp còn để lại tới ngày nay khá nguyên vẹn. Phần lớn các phong cách thiết kế căn bản đều mang đậm dấu ấn của phong cách thiết kế thời điểm giữa thế kỷ XVII.
Di tích phong cách thiết kế chùa Bút Tháp
Tháp Báo Nghiêm và Tháp Tôn Đức
Trong đó có hai ngọn tháp bề thế và cao ráo là tháp Báo Nghiêm và tháp Tôn Đức. Tháp Báo Nghiêm đứng ở phía đằng sau Nhà Tổ Đệ Nhất, tháp Tôn Đức dựng phía đằng sau nhà Hậu Đường.
Tượng phật Quan Âm nghìn tay nghìn mắt
Đáng lưu ý nhất ở chùa là tượng Quan Âm nghìn mắt nghìn tay nhiều người biết đến do nhà điêu khắc họ Trương tạc năm 1656. Tượng cao 3,7 m, ngang 2,1 m, dày 1,15 m. Cánh tay xa nhất có chiều dài là 200 cm. Tượng có 11 đầu, 42 tay lớn và 952 tay dài ngắn khác biệt. Tính từ đài sen lên, tượng cao 235 cm. Đầu rồng đội tòa sen cao 30 cm, bệ tượng cao 54 cm. Đây được đánh giá là một siêu phẩm độc nhất vô nhị về tượng Phật và thẩm mỹ tạc tượng – thẩm mỹ làm đặc thù triết lý nhà Phật bằng thứ ngôn ngữ tạo hình hàm súc.
Tượng phật Quan Âm nghìn mắt nghìn tay ở chùa Bút Tháp với các tay phụ xếp theo vầng hào quang như ở chùa Bút Tháp là khá hiếm và đây có lẽ rằng là bức tượng phật đẹp và nguyên vẹn nhất.Phật ngồi trên toà sen hồng qua bệ tượng hình Với các tay phụ xếp theo vầng hào quang như ở chùa Bút Tháp là khá hiếm và đây có lẽ rằng là bức tượng phật đẹp và nguyên vẹn nhất. Phật ngồi trên toà sen hồng qua bệ tượng hình vuông vắn được bày diễn trang trí bằng các nét chạm khắc cổ với dáng hành đạo, thư thái, hai con mắt quảng đại như bao quát cả khoảng trống thiên hà. Tại chỗ này có khá nhiều mô tip không còn xa lạ được bày diễn trang trí ở chùa Việt Nam như hoa lá, hoa lá cây cảnh cùng các loài vật – trong số đó có rồng – ngư với viên ngọc; lân với quả cầu; quạt hai vòng tròn, sóng nước, hoa sen,…vuông vắn được bày diễn trang trí bằng các nét chạm khắc cổ với dáng hành đạo, thư thái, hai con mắt quảng đại như bao quát cả khoảng trống thiên hà. Tại chỗ này có khá nhiều mô tip không còn xa lạ được bày diễn trang trí ở chùa Việt Nam như hoa lá, hoa lá cây cảnh cùng các loài vật – trong số đó có rồng – ngư với viên ngọc; lân với quả cầu; quạt hai vòng tròn, sóng nước, hoa sen,…
Tượng Quan Âm hai tay chắp trước ngực, hai tay để trên đùi với các ngón tay đan chéo biểu tượng cho dáng hành đạo và nhập định; các chùm tay để trần từ sườn, vai, lưng, trên người; các tay được xếp vòng tròn từ lớn tới bé dại hướng về phía tâm (ngay sau gáy Phật) trong lòng mỗi bàn tay lại hiện lên một con mắt. Nhìn tổng thể tượng Quan âm nghìn mắt nghìn tay như các vòng hào quang toả ra từ điểm nóng.
Tháp Báo Nghiêm
Tháp Báo Nghiêm là ngọn tháp tốt nhất ở chùa Bút Tháp, thờ Hoà thượng Chuyết Chuyết. Tháp được thành lập vào thời điểm năm Đinh Hợi 1647, dưới thời cua Lê Chân Tông.Cửa tháp quay trở lại hướng phía nam và bên trên cửa khám ở phần thân tháp có tấm biển để “Báo Nghiêm tháp”.
Đỉnh tháp là ngọn bút trông cũng như cây bút khổng lồ vươn thẳng đến trời cao thanh vắng. Tháp cao 13,5 mét tọa lạc trên một nền bát giác, mỗi cạnh dài 2,26m. Toàn bộ tháp có 5 tầng và một búp mái. Những tầng ngăn phương thức nhau bởi các góc mái nhô ra, góc uốn cong vồng lên như kiểu đầu đao mái nhà. Những góc này còn có lỗ để đeo chuông khánh.
Những lịch sử đặc thù của chùa Bút Tháp
Thứ nhất, chùa Bút Tháp có một lịch sử vĩnh viễn, ít nhất, nó đã có không ít mặt từ thời Trần và tọa lạc trong hệ thống tự viện của Thiền phái Trúc Lâm. Vào đầu và thời điểm giữa thế kỷ XVII, ngôi chùa đã lôi kéo sự lưu ý của vua chúa quý tộc và các vị thiền sư nổi tiếng của nước ngoài.
Là một ngôi chùa được trùng tu vào thời kỳ nở rộ của rất nhiều ngôi chùa có phong cách thiết kế “trăm gian” thế kỷ XVII, chùa Bút Tháp có mô hình bề thế nếu với các ngôi chùa cùng thời. Thứ hai, chùa Bút Tháp có phong cách thiết kế hòa nhập với môi trường tự nhiên bao quanh.
Thứ hai, chùa Bút Tháp có phong cách thiết kế hòa nhập với môi trường tự nhiên thiên nhiên thiên nhiên bap quanh. Người xưa đã biết khai phá phong cảnh của vùng để có thể tạo nên sự hòa nhập đó. Tương tự như nhiều dự án công trình phong cách thiết kế khác của rất nhiều người Việt, các nghệ nhân thành lập chùa Bút Tháp xưa không tìm sự đột khởi của phong cách thiết kế trong khoảng trống, không vươn lên theo chiều cao mà các đơn nguyên phong cách thiết kế đều dược trang trải theo mặt bằng, công dụng là phong cách thiết kế cũng biến thành ấm cúng.
Chùa Bút Tháp là một ngôi chùa khác biệt, có bố cục tổng quan ngăn nắp, nghiêm ngặt và rất sinh động. Kiến trúc của tổng thể ngôi chùa là một sự phối kết hợp hài hòa của rất nhiều chất liệu gạch, gỗ và đá trong một phong phương thức thẩm mỹ mang nổi biệt dân tộc khác biệt.
Thứ ba, Chùa có một hệ thống tượng tròn rất rực rỡ. Tuy nếu với các ngôi chùa khác, con số ở đây không phải là nhiều, song, có khả năng bảo rằng khó có khả năng tìm cảm nhận thấy ở ngôi chùa nào khác có khá nhiều tượng quý như thế. về mặt mô hình, tựu chung ở chùa có ba loại tượng đó đây là tượng của cộng đồng Phật giáo, tượng chân dung (gồm tượng các vị Tổ chùa và tượng hậu chùa), tượng thờ Mẫu.
Thứ tư, chùa Bút Tháp có hệ thống hoa văn bày diễn trang trí rất nhiều mẫu mã. Chính sự đa chủng loại của rất nhiều mảng bày diễn trang trí ở đây đã đóng góp thêm phần cũng biến thành sự nhiều người biết đến của ngôi chùa này. Hoa văn bày diễn trang trí ở đây được biểu lộ chủa yếu trên hai loại chất liệu là gỗ và đá và được biểu lộ trên các rõ ràng phong cách thiết kế cũng tương tự trên các đồ thờ.
Tới chùa Bút Tháp người ta thường triệu tập sự lưu ý vào hàng lan can đá quanh tòa Thượng Điện, tới chiếc cầu đá cong vồng lên, tới tháp đá Báo thiên, tới ngọn tháp quay, một trong những nhang án được làm bằng gỗ,… Đặc thù, lan can đá bao quanh Thượng Điện, lan can cầu đá và lan can bao quanh tháp Báo Nghiêm chưa cảm nhận thấy có ở các di tích lịch sử khác.
Thứ năm, trong phong cách thiết kế cũng tương tự trong bày diễn trang trí ở chùa Bút Tháp có sự dung hộ của rất nhiều nhân tố hai nền văn hóa truyền thống cổ truyền Việt – Trung, nhất là trong phong cách thiết kế. Những nhân tố văn háo Trung Hoa biểu lộ ở chùa Bút Tháp biểu lộ khá cụ thể nhưng chúng đã được Việt hóa một phương thức tài tình làm cho các nhân tố này hòa nhập một phương thức nhuần nhuyễn với các nhân tố truyền thống cổ truyền của rất nhiều người Việt tạo ta một phong phương thức riêng rất khác biệt của Bút Tháp.
Thứ sáu, là một di sản văn hóa truyền thống cổ truyền lớn của cả nước, cho tới ngày nay, chùa Bút Tháp vẫn giữ trong mình các chi phí rực rỡ được tích tụ nhìn trong suốt tiến trình sinh tồn của mình. Hàng năm, cứ mỗi độ xuân về, lễ hội chùa Bút Tháp lại được giới thiệu trong niềm vui náo nức và lòng súng kính của khách hành hương. Trải qua bao dặm dài của lịch sử, chùa Bút Tháp luôn luôn được trân trọng, bảo đảm và giữ gìn, tôn tạo càng ngày càng đẹp hơn.
Khám phá Chùa Bút Tháp Bắc Ninh: Một công trình kiến trúc đặc biệt
Phong cảnh và phong cách thiết kế hài hòa
Người xưa đã biết khai phá phong cảnh của vùng để có thể tạo nên sự hòa nhập đó. Tương tự như nhiều dự án công trình phong cách thiết kế khác của rất nhiều người Việt, các nghệ nhân thành lập chùa Bút Tháp xưa không tìm sự đột khởi của phong cách thiết kế trong khoảng trống, không vươn lên theo chiều cao mà các đơn nguyên phong cách thiết kế đều được trang trải theo mặt bằng, công dụng là phong cách thiết kế cũng biến thành ấm cúng. Chùa Bút Tháp là một ngôi chùa khác biệt, có bố cục tổng quan ngăn nắp, nghiêm ngặt và rất sinh động. Kiến trúc của tổng thể ngôi chùa là một sự phối kết hợp hài hòa của rất nhiều chất liệu gạch, gỗ và đá trong một phong phương thức thẩm mỹ mang nổi bật dân tộc khác biệt.
Hệ thống tượng tròn đa dạng
Chùa có một hệ thống tượng tròn rất rực rỡ. Tuy nếu với các ngôi chùa khác, con số ở đây không phải là nhiều, song, có khả năng bảo rằng khó có khả năng tìm cảm nhận thấy ở ngôi chùa nào khác có khá nhiều tượng quý như thế. Về mặt mô hình, tựu chung ở chùa có ba loại tượng đó đây là tượng của cộng đồng Phật giáo, tượng chân dung (gồm tượng các vị Tổ chùa và tượng hậu chùa), tượng thờ Mẫu.
Hệ thống hoa văn phong phú
Chùa Bút Tháp có hệ thống hoa văn bày diễn trang trí rất nhiều mẫu mã, tạo nên một không gian nghệ thuật tuyệt đẹp và độc đáo.
Chuyên Mục: Review Bắc Ninh
Nguồn Blog Review Du Lịch: https://bietthungoctrai.vn/ Khám phá chùa Bút Tháp Bắc Ninh
