Chùa Già Lam Cổ Tự ở đâu?
Với tổng số 145 pho tượng Phật, la hán to nhỏ trong khuôn viên, Già Lam Cổ Tự được xem như ngôi chùa có nhiều tượng nhất ở miền Tây. Thế nhưng ở đây lại chỉ có mỗi thầy trụ trì là Hòa thượng Thích Huệ Sanh ngày ngày trông nom.
Tọa lạc cạnh QL1 đoạn qua ấp Xẻo Vong C (xã Hiệp Lợi, TX.Ngã Bảy, Hậu Giang), chùa Già Lam Cổ Tự được xây cất vào năm 1940 do sư thầy Thích Huệ Đức sáng lập. Ngôi chùa theo hệ Phái Cổ truyền nhưng lại là một quần thể kiến trúc theo kiểu Ấn Độ rất độc đáo.
Ngôi cổ tự chỉ có một nhà sư
Chùa Già Lam Cổ Tự có tổng diện tích 2.376 m2. Hòa thượng Thích Huệ Sanh cho biết lúc mới xây chùa mang tên là Quan Thánh Đế, đến năm 1970 thì đổi thành Già Lam Cổ Tự. Sau khi sư thầy Thích Huệ Đức viên tịch, Hòa thượng Thích Huệ Sanh tiếp quản ngôi chùa và là vị sư duy nhất trong ngôi chùa độc đáo này.

Hòa thượng Thích Huệ Sanh cho biết ông vào Chùa Già Lam Cổ Tự năm 8 tuổi và đến nay ông đã 68 tuổi. Thời gian qua, ông một mình trông nom ngôi chùa, bảo quản những tượng… vì không tìm được đệ tử. Ngoài ra, khi những công trình hoàn thành ông là người trực tiếp sơn trang trí cho những tượng, có như vậy mới đảm bảo an toàn sự hài hòa với màu sắc, khung cảnh của chùa.
Thời gian qua, Già Lam Cổ Tự nổi tiếng khắp nơi vì có đến 145 tượng to nhỏ trong chùa, tất cả đều được xem như tuyệt tác nghệ thuật.
Trong đó những tượng to ở sân chùa Chùa Già Lam Cổ Tự phải kể đến như tượng Phật Thích Ca nhập niết bàn dài 14m, tượng Phật Quan Âm cao 12m, tượng Đức phật thuyết pháp, quan cảnh Vườn Lâm Tỳ Ni, 25 đỉnh hương… Hay trong chánh điện có tượng Quan Công, thập bát la hán và thập điện minh vương… mỗi bức tượng là một câu chuyện liên quan đến nhà Phật và cũng là một tuyệt tác nghệ thuật. Những bức tượng này đều do phật tử của chùa cúng dường, sau đó nhà chùa mời nghệ nhân về tạc.

Kỳ bí tượng ngựa Xích Thố trị giá 50 lượng vàng
Hàng chục năm qua, trước sân chùa được đặt tượng ngựa Xích Thố cao to, uy nghiêm, sừng sững như chực chờ xung trận.
Tương truyền, khi chùa xây xong, Quan Thánh Đế rất nhiều lần hiển linh độ trì ban phúc lộc giúp người dân sống an lành. Trong một lần hiển linh, Ngài phán: “Nếu có ai cúng dường một con ngựa thì hộ gia đình người đó sẽ được độ trì 3 đời”.
Đầu xuân năm mới 1964, một phụ nữ từ phương xa mang một triệu đồng (lúc bấy giờ trị giá khoảng 50 lượng vàng) đến cúng dường với mong ước làm kinh phí đúc tượng ngựa Xích Thố cho Quan Công.
Đã có rất nhiều tiền để đúc tượng ngựa Xích Thố nhưng lại phát sinh chuyện nan giải là tìm nghệ nhân có thể đúc tượng ngựa xinh. Sau khi tìm khắp những tỉnh miền Tây, sư Thích Huệ Đức tìm đến nghệ nhân nổi tiếng Ba Đém (chuyên xây cất đình chùa ở miền Tây) nhờ tạc tượng ngựa và được ông nhận lời với tiền công đúng một triệu đồng.
Trong hơn một tháng, ông Ba Đém làm việc ngày đêm không nghỉ, mới xong tượng ngựa cao khoảng 3 m, dài hơn 2 m. Tượng ngựa được làm bằng xi măng trộn màu, khung sườn cốt thép. Lục phủ ngũ tạng rất được đúc, sơn màu đỏ cho vào bụng ngựa trước khi đắp kín lại.

“Ở 4 gót chân có 4 chùm lông, gọi là tứ mã đề, chỉ ngựa Xích Thố của Quan Công cưỡi mới có đặc điểm này”, sư Thích Huệ Sanh nói và cho biết điều nổi trội là nghệ nhân trộn màu vào vật liệu cho ra tượng ngựa toàn thân màu hồng, chứ không sơn phết gì cả.
Đến nay mục đích và ý nghĩa của hành động lạ thường này vẫn là một câu chuyện mang đầy màu sắc bí ẩn chưa có lời đáp. Pho tượng này có toàn thân màu hồng sậm, cao hơn 3 m, dài khoảng 2 m với tư thế dũng mãnh, hiên ngang như đang sẵn sàng xung trận. Tuy đã trải qua trên 50 năm, pho tượng trên vẫn còn rất mới dù chưa một lần trùng tu.
Dù không có quá trình xây dựng lâu đời như những ngôi chùa cổ khác nhưng hiên giờ đến với Già Lam Cổ Tự, hành khách sẽ được chiêm ngưỡng nhiều bức tượng độc đáo, công phu song song với nhiều hạng mục điêu khắc tinh xảo trong không gian thanh tịnh và thư thái.

Chùa Già Lam Cổ Tự Sư thắp hương xong lại lẳng lặng bỏ đi
Tọa lạc phương pháp trung tâm TP.Bắc Giang 20km về phía Đông Bắc, xã Tiên Lục nổi tiếng về những cụm di tích văn hóa truyền thống từ mấy trăm năm trước. Trong số đó, chùa Phúc Quang được coi là nơi thờ tự linh thiêng, có kiến trúc độc đáo và gắn với những câu chuyện huyền thiêng kỳ bí nhất.
Chùa Phúc Quang trầm mặc, uy nghiêm dưới những tán cây cổ thụ quanh năm rợp bóng mát. Ngôi chùa hiện nay được xây mới từ ngày 20/3/1734 dưới thời Vua Long Đức thứ ba, cạnh bên ngôi chùa cổ do sư cụ Chiếu Chiêm Nguyễn Đức Tính mời gọi nhân dân hợp sức xây dựng.
Đặc biệt, chùa vẫn lưu giữ được chiếc chuông to có từ khi mới xây dựng và hệ thống 90 pho tượng Phật cổ quý giá. Nhắc đến chùa, người dân trong vùng đều kể câu chuyện về lời nguyền của một vị vua lạ khiến cho chùa “vắng chủ” suốt 300 năm nay.
Theo những cụ cao niên, trước kia có một vị vua mặc thường phục vi hành, vô tình đi qua ngôi chùa Phúc Quang. Vì trước đó có hiềm khích với đạo Phật nên vị vua này đã để lại lời nguyền: Bất kì nhà sư nào cũng không được ở trong chùa này.
Người dân nghĩ đó chỉ là câu nói buột miệng của vua nên không để tâm. Cho đến sau này, có một thiền sư được giao đến trông nom chùa, nhưng vừa bước tới Tam Bảo đã bị rắn cắn nên sợ quá bỏ chùa.

Những vị sư tiếp đó đến chùa chỉ ở được một thời gian rồi cũng “bỏ chùa mà đi”. Dân chúng khi ấy mới nhớ đến vị vua lạ và bắt đầu lan truyền câu chuyện “rắn thần ứng nguyện lời nguyền cản bước những vị sư”.
Ông Nguyễn Đình Thuấn – người trông nom chùa lâu nay cho biết, ngày trước có một vị sư ở được lâu nhất là ba năm, nhưng không hiểu sao đến một đêm bỗng khăn gói ra đi không thấy quay lại.
Đó là chuyện về sư Thích Huệ Cửu, tên khai sinh là Nguyễn Thành Chung (quê ở Ninh Thuận), về trụ trì từ năm 2010. Thầy Cửu hết lòng chăm lo việc làm nhà chùa, những cụ trong làng từ đó cũng thường xuyên đến chùa lễ Phật nhiều hơn. Cả xã rộn ràng vì chùa Phúc Quang đón được vị thiền sư tốt.
Tuy nhiên, gần đầy ba năm sau, ngày 2/3/2013, sư Cửu lẳng lặng bỏ đi trong đêm khiến người dân nơi đây không khỏi thắc mắc.
“Sư Cửu gọi xe giữa đêm, thu dọn hành lý bỏ đi, đến sáng người dân trong làng mới biết. Sau đó không ai nghe tin gì về sư Cửu nữa. Người dân thì bán tín bán nghi, không rõ lý do trụ trì bỏ chùa ra đi không lời từ biệt” – ông Thuấn nhớ lại.
Vẫn theo lời kể, sau sư Cửu, rất nhiều vị sư khác đến thăm chùa thấy cảnh trí xinh cũng muốn ở lại, nhưng sau khi thắp hương khấn vái xin phép đều lẳng lặng ra đi, không lúc nào trở lại.

Cụ Nguyễn Thị Bộ – một cao niên trong làng, cho biết: “Rất nhiều vị sư đến đây vãn cảnh, không ít người đã ngấp nghé muốn ở lại chùa để cai quản việc làm nhang đèn. Nhưng không hiểu vì lý do gì, cứ vào thắp nhang trong chùa xong đều “mất tích” cả.
Đầu xuân năm mới 2014, có một ni cô đã định ở lại, vậy mà vào nhìn cây hương có dòng chữ Nho lạ liền bỏ đi, từ đó không quay trở lại”.
Chùa Già Lam Cổ Tự Sư bất tín không dám ở chùa
Dù không lý giải được vì sao chùa không sư nhưng người dân đều tin tưởng vào sự linh thiêng của chùa. Minh chứng là suốt những năm tháng chiến tranh, mặc dù khu vực xung quanh bị bom đạn oanh tạc đến xơ xác, riêng chùa Phúc Quang và xã Tiên Lục vẫn được bảo vệ đáng tin cậy.
Họ cho rằng chính ngôi chùa hơn 300 năm tuổi đã trấn giữ vùng đất này, giúp dân an
cư lạc nghiệp. Tuy nhiên, dân xã Tiên Lục vẫn không ngừng thắc mắc lý do vì sao một ngôi chùa linh thiêng, có kiến trúc xinh, phong cảnh yên tĩnh như vậy mà vắng chủ. “Không hiểu vì sao người dân trong làng luôn chào đón những vị sư mà không ai dám trụ trì quá ba năm cả. Chuyện xưa như vậy nào thì tôi không rõ, nhưng nhiều người ở đây đều đoán những sư cứ đến rồi lại đi ngay vì sợ bất tín với nhà Phật” – cụ Tiềm, nhà gần chùa, nói.

Câu chuyện về vị sư Thích Huệ Cửu ở được ba năm thì bỏ đi được ông Thuần coi chùa hé lộ: Sư Cửu khi về chùa chưa được sự đồng ý của Hội Phật giáo tỉnh Bắc Giang. Nhưng vì thương cảnh sư “rách nát” nên chính quyền địa phương được phép sư thầy ở lại chùa.
Cụ thể: Vào cuối năm 2010, trời đang mưa rét có một vị sư không biết từ đâu đến xin tá túc trong chùa. Thấy vẻ ngoài hiền lành, đức độ nên người dân địa phương được phép sư thầy ở lại, tiện việc trông nom việc làm chùa chiền cho làng.
Mới đầu, người dân trong xã, nổi trội là những cụ cao niên thấy chùa Phúc Quang có sư trụ trì thì rất phấn khởi, hay đến chùa vãn cảnh, lễ bái. Sư Cửu còn quyên tiền xây dựng mới một khu nhà khang trang mà đến nay nhà chùa vẫn đang sử dụng. Nhân dân thấy vậy rất vui mừng.
Nhưng đó chỉ là thời gian đầu. Sau, người dân dần nhận thấy sư Cửu có những thể hiện lạ. Trước tiên là việc sư chọn người giúp việc chỉ toàn những bà góa, đứng tuổi. Tiếp đó là thái độ sư không đoan chính khiến người ngoài “nhức mắt”, nhất là những cụ trong làng thường xuyên lui tới vãn cảnh chùa.
“Những bậc cao niên nhiều khi đến chùa thấy sư thầy có hành động lân la đến mấy cô sãi phục vụ ở chùa mà thấy khó chịu lắm”, cụ Tiềm kể lại.

Không chỉ vậy, sư Cửu nhiều khi cử hành lễ bái không đúng tuần tự khiến người dân địa phương không hài lòng. Rồi đến trước khi giới thiệu Lễ hội Tiên Lục, sư Cửu lặng lẽ đánh ôtô đưa hết hành trang đi trong đêm, dân làng không ai hay biết.
Chùa Già Lam Cổ Tự Dòng chữ bí hiểm “đuổi” sư?
Hỏi lý do chùa mấy trăm năm vắng sư, cụ bà Nguyễn Thị Bộ sống gần chùa, chỉ cười rồi lắc đầu: “Từ khi tôi sinh ra, chùa đã không có sư rồi. Còn sự tình tại sao thì tôi không hay biết”. Hỏi tiếp về lời nguyền xưa, bà Bộ liền đưa ý kiến: “Tôi cũng từng nghe về câu chuyện liên quan tới lời nguyền, nhưng có lẽ nó chỉ được người dân hư cấu để giải thích việc chùa không có sư thôi”.
Như trường hợp sư Cửu, bà Bộ cho rằng sư bị thần Phật “đuổi” khỏi chùa do những việc làm bất tín. Cùng chung quan điểm, ông Thuần cho biết: “Tôi sống ở đây mấy chục năm cũng nghe nhiều chuyện ly kỳ lắm, nhưng tất cả chỉ là đồn đoán thôi. Sự thực thì làm gì có lời nguyền hay câu chuyện liên quan đến rắn thần cản đường sư thầy nào”.

Người dân Tiên Lục luôn trông ngóng chùa Phúc Quang có được một vị sư về cai quản nhưng càng trông càng không thấy. “Nhiều người đồn rằng, dòng chữ trên cây ang đó là lời nguyền của vị vua nọ, khiến cho nhà sư nào đến cũng thất kinh hoảng sợ, không dám trụ lại chùa”, một người dân Tiên Lục cho biết.
Có lẽ, chính hiện tượng khó hiểu trên càng làm tăng sự kỳ bí, linh thiêng của chùa Phúc Quang. Người dân tin rằng ngôi chùa vẫn đang trong quá trình lựa chọn người “ưng ý” về làm trụ trì, và họ trông mong đó sẽ là một nhà sư đức độ, “hợp duyên” với chùa.
Chuyên Mục: Review Hậu Giang
Nguồn Blog Review Du Lịch: https://bietthungoctrai.vn/ Ngôi chùa có hàng trăm pho tượng chỉ một thầy trụ trì trông nom