Hà Nam có hơn 40 làng nghề truyền thống, trong số đó có rất nhiều làng lâu năm rất nhiều người biết đến. Tuy nhiên, y hệt như thực trạng chung của nhiều làng nghề trên cả nước, hiện các làng nghề ở Hà Nam đang gặp phức tạp trong việc tìm đầu ra cho dòng sản phẩm, sản phẩm xuất khẩu càng ngày càng ít dần. Đang đi vào lúc cần triển khai đồng nhất các biện pháp để mang các làng nghề truyền thống liên tục nâng tầm phát triển trong cuộc đời hiện đại.
Nghề làm trống Đọi Sơn
Làng nghề truyền thống Làng Đọi Tam (xã Đọi Sơn, huyện Duy Tiên) có nghề làm trống da từ rất lâu năm. Tương truyền khoảng một nghìn năm với các vị tổ nghề là Nguyễn Đức Năng và Nguyễn Đức Bản. Vào thời điểm năm 986, được tin vua Lê Đại Hành sửa soạn về làng cày ruộng tịch điền khuyến nông, hai bằng hữu cụ Năng và cụ Bản đã tự tay làm một chiếc trống lớn để tiếp vua. Tiếng trống vang như sấm rền nên về sau hai ông được dân làng tôn là Trạng Sấm.
Nghề làm trống ở Đọi Tam nhiều người biết đến khắp nước, thợ làng Đọi Tam lượn mọi chỗ làm đủ các loại trống: trống sử dụng trong đình chùa, trống chèo, trống trường, trống giành riêng cho trẻ em trong đợt Tết Trung thu… Trống Đọi Tam nhiều người biết đến bởi độ bền đẹp, nhờ bí quyết riêng y hệt như tinh thần nghĩa vụ và trách nhiệm của không ít người thợ địa điểm đây.
Làng lụa Nha Xá
Tiếng tăm của Làng nghề truyền thống Làng lụa Nha Xá (xã Mộc Nam, huyện Duy Tiên) chỉ đứng sau làng lụa Vạn Phúc, Hà Đông. Từ thời điểm đầu thế kỷ trước, các lái buôn tại thị trường Sài Gòn – Chợ To đã tin tưởng các súc tơ lụa nõn bóng, thướt tha của làng nghề này. Hiện nay, mô hình chế tạo của làng nghề đang liên tục được lan rộng, 1 phần lao động thủ công được thay thế bằng máy móc.
Nhiều hộ dân cư liên tục đóng thêm máy dệt hoặc góp vốn đầu tư thay khung gỗ bằng khung sắt để gia công ăn lâu dài hơn. Người làng dệt nhạy bén với thị hiếu người sử dụng luôn luôn convert hàng hóa. Nhiều sản phẩm mới toanh ra mắt như hàng đũi, hàng tơ se, hàng lụa hoa, hàng lanh…
Làng nghề thêu ren Thanh Hà (xã Thanh Hà, huyện Thanh Liêm) có hơn 70% số hộ đăng ký nghề thêu ren, làm ra nhiều hàng hóa rất được quan tâm như ga trải giường, gối, khăn trải bàn… Từ thời điểm năm 1975 tới năm 1989 là thời hạn an khang – thịnh vượng của làng nghề với dòng sản phẩm đa chủng loại đáp ứng cho yêu cầu tiêu sử dụng nội địa, xuất khẩu sang Liên Xô và các nước Đông Âu.
Từ thời điểm năm 1990 đến thời điểm này, do convert cơ chế kinh tế, làng thêu ren Thanh Hà đã phải vật lộn vượt mặt thử thách để sống sót trong tình huống thị trường truyền thống bị thu hẹp và thị trường nước ngoài mới lại đòi hỏi rất khắc nghiệt về chất lượng và thời hạn.
Làng nghề thêu ren
Làng nghề truyền thống Làng nghề thêu ren Thanh Hà (xã Thanh Hà, huyện Thanh Liêm) có hơn 70% số hộ đăng ký nghề thêu ren, làm ra nhiều hàng hóa rất được quan tâm như ga trải giường, gối, khăn trải bàn… Từ thời điểm năm 1975 tới năm 1989 là thời hạn an khang – thịnh vượng của làng nghề với dòng sản phẩm đa chủng loại đáp ứng cho yêu cầu tiêu sử dụng nội địa, xuất khẩu sang Liên Xô và các nước Đông Âu.
Từ thời điểm năm 1990 đến thời điểm này, do convert cơ chế kinh tế, làng thêu ren Thanh Hà đã phải vật lộn vượt mặt thử thách để sống sót trong tình huống thị trường truyền thống bị thu hẹp và thị trường nước ngoài mới lại đòi hỏi rất khắc nghiệt về chất lượng và thời hạn.
Hà Nam còn sống sót nhiều làng nghề nhiều người biết đến khác có dòng sản phẩm gắn sát với nông nghiệp như: Làng nghề bánh đa nem Chều (xã Nguyên Lý, huyện Lý Nhân); Làng nghề rượu Vọc (huyện Bình Lục); bánh trưng làng Đầm (xã Liêm Tuyền, TP Phủ Lý); cá kho Nhân Hậu (xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân)… Mới điểm qua một vài làng nghề tiêu biểu đã nhận thức thấy nghề truyền thống ở Hà Nam có bề dầy lịch sử với nhiều dòng sản phẩm nhiều người biết đến, có đội ngũ nghệ nhân phần lớn, giỏi tay nghề.
Trong cuộc đời hiện đại, nghề thủ công đang đứng trước thử thách rất lớn khi sản phẩm tiêu sử dụng do máy móc hiện đại chế tạo càng ngày càng nhiều, rất chất lượng đẩy lùi và ép chế hàng thủ công. Tuy nhiên, thực tế đã chứng tỏ sản phẩm máy móc đã không còn thay thế hoàn toàn hàng thủ công, chính vì dòng sản phẩm thủ công ẩn chứa tinh hoa, khối óc và bàn tay của nghệ nhân, mỗi dòng sản phẩm được nghệ nhân thổi hồn vào chỗ này đã cũng trở thành sôi động như một tác phẩm thẩm mỹ.
Làng nghề song, mây tre đan xã Ngọc Động
Làng nghề truyền thống Làng nghề song, mây tre đan xã Ngọc Động, huyện Duy Tiên là 1 trong những các làng nghề truyền thống lâu năm ở Hà Nam. Dòng sản phẩm của Ngọc Động hiện đã được xuất đi nhiều nước ở châu Âu, châu Mỹ và 1 phần Bắc Á. Đây được xem là một khu du lịch quyến rũ và mềm mại giành riêng cho bạn cho các ai muốn điều tra về nghề truyền thống khác biệt này.
Làng sừng mỹ nghệ Đô HaiLàng sừng mỹ nghệ Đô Hai, xã An Lão, huyện Bình Lục đã có khá nhiều lịch sử từ lâu năm. Từ nhiên liệu sừng trâu, bò, các nghệ nhân, thợ giỏi của làng đã nghiên cứu làm ra hàng nghìn loại dòng sản phẩm đáp ứng cuộc sống nhân dân như doi con Ngữa, lược chải đầu, cặp tóc…
Tới các loại hàng mỹ nghệ tinh xảo, mang đậm truyền thống văn hoá dân gian như các loài vật, tượng, các tích cổ như bộ tượng Tam Đa, “long, ly, quy, phượng”, “ tùng, cúc, trúc, mai”… Dòng sản phẩm của làng nghề không riêng gì tinh xảo mà còn sống sót nét khác biệt riêng, mang tính chất sáng tạo và thẩm mỹ.
Do vậy, được tiêu tốn ở nhiều địa điểm, một vài loại dòng sản phẩm đạt chuyên môn thủ công mỹ nghệ cao được xuất khẩu sang Pháp, Hồng Kông, Đài Loan, Trung Quốc…
Làng gốm Quyết Thành
Làng gốm Quyết Thành, thị trấn Quế, huyện Kim Bảng có từ thế kỷ XVI. Dòng sản phẩm đặc thù của làng nghề truyền thống này chính là gốm son – một loại gốm không cần phối kết hợp với hoá chất và men, mà vẫn tự lên màu đỏ thắm do nhiên liệu đất bỗng nhiên ở vùng này.
Không giống với nhiều dòng sản phẩm thủ công mỹ nghệ khác, gốm son không vội vã thuyết phục người xem bằng vẻ đẹp bóng nhoáng ngay từ buổi đầu. Nhưng càng nhìn lâu, người ta càng cảm trông rất rõ ràng vẻ đẹp dung dị, vừa đẳng cấp và sang trọng của chính bản thân nó.
Để có thể tạo ra dòng sản phẩm may mắn muốn, các nghệ nhân phải tuân thủ ngặt nghèo các quy trình tiến độ kỹ thuật làm gốm truyền thống từ khâu làm đất, tạo diện mạo, phương thức thức giải quyết và xử lý nhiệt…
Qua thời hạn dưới bàn tay khéo léo, kỹ thuật tinh xảo của không ít người thợ, dòng sản phẩm gốm Quyết Thành càng ngày càng khác biệt và phong phú và đa dạng về hình dáng và chủng loại như gốm mỹ nghệ, gốm dân dụng … đáp ứng nhu cầu ngày một tốt nhất hơn yêu cầu tiêu sử dụng nội địa, xuất khẩu.Với vẻ đẹp đặc thù mang trị giá văn hoá truyền thống, gốm son sự thật là niềm tự hào của không ít cư dân Quyết Thành và là món quà quý dành Tặng cho khách tham quan mỗi một khi tới Hà Nam
Làng cá kho Vũ Đại
Này là một nơi du lịch Làng nghề khi chúng ta tới với Tỉnh Hà Nam. Làng Vũ Đại từ lâu đã nhiều người biết đến với món cá kho danh bất hư truyền. Cá kho làng Vũ Đại quen thuộc nếu như với các thực khách sành ăn, hoài cổ. Đây chính là đồ ăn truyền thống mang hơi thở của vùng quê đồng bằng trung du chiêm trũng, được cư dân địa điểm đây chế biến, lưu truyền. Họ coi đây chính là đặc sản nổi tiếng đã không còn thiếu trong mỗi bữa cơm đoàn tụ hộ dân cư và làm quà biếu cho khách quý mỗi dịp tết tới xuân về.
Phát triển Những làng nghề truyền thống Hà Nam
Hiện nay, thực trạng chung của làng nghề cả nước, trong số đó có Hà Nam là rất phức tạp trong việc tiêu tốn dòng sản phẩm, sản phẩm xuất khẩu càng ngày càng ít dần. Tại hội thảo Văn hiến Hà Nam – Truyền thống và hiện đại được tổ chức mới gần đây tại TP Phủ Lý, đa số các nhà chủ tịch, nhà nghiên cứu khoa học và các nhà báo nội địa đã đề cập tới các biện pháp nhằm mục tiêu khắc phục thực trạng trên.
Theo đó, điều thứ nhất quan trọng nhất là các làng nghề phải làm ra được sản phẩm rất chất lượng, hàng tinh hoa nhiều hàm lượng văn hóa truyền thống và nhất là phải luôn luôn chuyển đổi hình dáng đáp ứng nhu cầu yêu cầu, thị hiếu của không ít người sử dụng. Tính chất phải thành lập bằng được chính hiệu dòng sản phẩm làng nghề.
theo đó quảng bá và xúc tiến kinh tế. Thị trường nước ngoài rất không dễ chiều, buộc tất cả chúng ta phải có dòng sản phẩm tinh hoa đáp ứng nhu cầu mọi mong muốn của quý khách hàng. Để triển khai được điều này phải nhờ vào đội ngũ nghệ nhân mà họ thường ví là linh hồn của làng nghề.
Làm thế nào để nghệ nhân phải tận tâm với nghề tổ “sinh vư nghệ, tử vư nghệ”. Việc làm của ông Nguyễn Văn Long đứng lên nổi tiếng của rượu làng Vọc là 1 tấm gương. Nhờ việc ông quyết tâm thành lập được chính hiệu Vọc Long Tửu đã hỗ trợ cho rượu làng Vọc có mặt khắp cả nước, nhiều khách du lịch du lịch cũng mua làm quà đi nước ngoài. Bởi thế, gây được sự chú ý đào tạo và giảng dạy, tu dưỡng tôn lên nghệ nhân là sự quan trọng phải làm thường xuyên.
Nhà báo Trung Đông – người từng đi và viết nhiều về các làng nghề, trong số đó có các làng nghề ở Hà Nam đánh giá: “Đang đi vào lúc tỉnh Hà Nam cũng nên có các chủ trương Để ý đến đội ngũ nghệ nhân cả về vật chất lẫn tinh thần. Cần đẩy mạnh công tác làm việc đào tạo và giảng dạy nghệ nhân không chỉ có vậy.
Làng nghề truyền thống truyền nghề theo phương pháp “cha truyền con nối”. Sự gây được sự chú ý của bản địa sẽ khích lệ trẻ tuổi giữ gìn phát huy nghề truyền thống của cha ông, né được thực trạng “cha muốn truyền mà con không muốn nối”.
Cũng theo quan điểm của không ít đại biểu tại Hội thảo, để lan rộng xuất khẩu thì phải đẩy mạnh sự links các hộ hộ dân cư cùng nhau. Bởi khi có một đơn hàng xuất khẩu lớn đòi hỏi phải links mới xử lý được vốn, lực lượng lao động, hạn Giao hàng đúng thời hạn. Mặt còn lại, có links mới có tình huống nắm bắt thông tin, phân công nhau đi kiếm đầu ra, quảng bá chính hiệu dòng sản phẩm, xúc tiến kinh tế…
Liên kết cũng cứu xử lý các vụ việc nóng của làng nghề như bảo đảm tin cậy lau chùi môi trường tự nhiên bao vây. Làng nghề mây tre đan Ngọc Động khi nào cũng canh cánh mối lo về tác hại môi trường tự nhiên bao vây và hỏa hoạn.
Làng nghề bánh đa nem ở Nguyên Lý bình quân hằng ngày các lò tiêu tốn 10 tấn than, khí thải CO2 làm tác hại nguồn không khí trên mảnh đất nền chật hẹp. Rồi lượng nước thải trong giai đoạn vo gạo, chế biến bột… cũng ảnh hưởng tới nguồn nước, đòi hỏi chính quyền trực thuộc bản địa phải tìm biện pháp phù hợp cho làng nghề như có khả năng thành lập khu tráng bánh triệu tập hoặc links vài hộ cùng nhau.
Hiện nay, các làng nghề truyền thống đang đứng trước muôn vàn phức tạp, đòi hỏi phải tự thân hoạt động, phải năng động sáng tạo mới sống sót và nâng tầm phát triển. Ngành tác dụng và chính quyền trực thuộc các cấp cũng cần phải gây được sự chú ý không chỉ có vậy và xử lý các vụ việc lớn vượt mặt tầm trấn áp của làng như: vốn vay ngân hàng, đào tạo và giảng dạy nghệ nhân, nguồn nhiên liệu, mặt bằng chế tạo, xử lý tác hại môi trường tự nhiên bao vây, tiêu tốn dòng sản phẩm.
Để xử lý hài hòa các vụ việc trên, ở bên cạnh tâm huyết và quyết tâm giữ nghề, nâng tầm phát triển nghề tổ của không ít làng nghề, các nghệ nhân, các bản địa nên có kế hoạch nâng tầm phát triển làng nghề với các đầu tư và quy hoạch và biện pháp rõ ràng.
Chuyên Mục: Review Hà Nam
Nguồn Blog Review Du Lịch: https://bietthungoctrai.vn/ Phát triển làng nghề truyền thống Hà Nam trong cuộc đời hiện đại
