Review Tham Quan Chùa Phật Tổ Cà Mau Ở đâu, lịch sử, kiến trúc, giá trị 2023
Chùa Phật Tổ ở đâu ?
Chùa Phật Tổ tọa lạc tại phường 4, thành phố Cà Mau. Để đến chùa từ sân bay hoặc bến xe Cà Mau, du khách có thể đi theo đường Lý Thường Kiệt tới ngã ba nhà thờ Bảo Lộc rẽ phải đi theo đường Phan Ngọc Hiển qua cầu, rẽ vào đường Lý Bôn là đến chùa.
Lịch sử Chùa Phật Tổ Cà Mau
Chùa Phật Tổ Cà Mau được xây dựng vào năm 1840 và là nơi truyền giáo Phật pháp sớm nhất ở vùng đất Cà Mau. Nguyên phương thức gọi tên chùa Phật Tổ là do sự tôn kính từ lâu đời của những người dân vùng Cà Mau với vị hòa thượng lập dựng chùa: Hòa thượng Thích Trí Tâm.
Truyền thuyết kể lại rằng khoảng năm 1840 vùng Cà Mau là vùng lau sậy, theo dòng người đi khai hoang mở đất có chàng trai Tô Quang Xuân đi lấy củi trong rừng, khi rìu bổ vào thân cây bồ đề cổ thụ thì thấy lòi ra một quyển kinh Phật đặt ở gốc cây. Từ đó, chàng trai dựng am thờ Đức Quan Thế Âm vừa tu vừa bốc thuốc chữa bệnh cho dân bên bờ kênh Quản Lộ.
Tương truyền, Tô Quang Xuân tụng kinh Kim Cương cảm hóa được thú dữ. Thiên hạ biết tiếng kéo đến xin thuốc và học đạo rất nhiều. Trong số những đệ tử này có cả cọp dữ cũng đến để học đạo. Hiện nay, tháp của con hổ ấy vẫn còn, đệ tử trong chùa gọi là tháp Sư Cậu.
Về sau, nhờ người dân đóng góp tài vật, Tô Quang Xuân dựng được một ngôi chùa bằng lá đơn sơ. Thấy vậy, hương hào Đỗ Văn Viễn trong vùng ghen ghét đã vu cho ông là gian đạo sĩ. Ông bị quan trên bắt về Sài Gòn (nay là Thành phố Hồ Chí Minh) quản thúc.
Nhưng đạo hạnh của Tô Quang Xuân đã làm những quan trên kính phục. Ông được đưa về Huế và thọ giới xuất gia ở chùa Kim Chưởng. Sau khi thọ giới được 7 ngày, ông viên tịch. Vua sắc phong cho ông làm “hòa thượng” đồng thời ban cho gấm vóc và cử người đưa di hài về đến tận Cà Mau.
Tiếc thương ông, năm 1842, vua Thiệu Trị (triều Nguyễn) đã xuống chiếu sắc phong cho Tô Quang Xuân là Hòa thượng Thích Trí Tâm, sửa sang am tranh của ông bên cánh rừng già và sắc tứ cho chùa với tên hiệu là “Sắc Tứ Quan Âm Cổ Tự”. Hòa thượng Thích Trí Tâm được người dân trong vùng tôn kính xem như là “Phật Tổ”, nên chùa cũng gọi là “chùa Phật Tổ”.
Kiến trúc Chùa Phật Tổ Cà Mau
Chùa Phật Tổ Cà Mau mang đậm lối kiến trúc cổ của thế kỷ 19. Ngôi chùa được dựng bằng lá đơn sơ. Hiện nay, chùa đã được tu bổ và nâng cấp. Điểm nổi bật của kiến trúc chùa là tháp Sư Cậu, một tháp nhỏ được
Chùa Phật Tổ và Hòa thượng Thích Trí Tâm
Vào thời điểm bị ghen ghét trong vùng, Đỗ Văn Viễn đã vu cho Tô Quang Xuân là gian đạo sĩ, khiến ông bị bắt về Sài Gòn để quản thúc. Tuy nhiên, đạo hạnh của ông đã khiến cho những quan trên kính phục. Ông được đưa về Huế và thọ giới xuất gia ở chùa Kim Chưởng. Sau khi thọ giới được 7 ngày, ông viên tịch. Vua sắc phong cho ông làm “hòa thượng” và ban cho gấm vóc, cử người đưa di hài về đến tận Cà Mau. Năm 1842, vua Thiệu Trị xuống chiếu sắc phong cho Tô Quang Xuân là Hòa thượng Thích Trí Tâm, sửa sang am tranh của ông bên cánh rừng già và sắc tứ cho chùa với tên hiệu là “Sắc Tứ Quan Âm Cổ Tự”. Hòa thượng Thích Trí Tâm được người dân trong vùng tôn kính xem như là “Phật Tổ”, nên chùa cũng gọi là “chùa Phật Tổ”.
Lịch sử sửa chữa của Chùa Phật Tổ
Chùa Phật Tổ đã qua rất nhiều lần tu sửa, lần đại trùng tu là vào năm 1937. Tuy nhiên, về cơ bản vẫn giữ được thực trạng của ngôi chùa cổ. Những hiện vật phụng thờ như tượng gỗ, khánh gỗ, độc bình, chuông đồng, câu đối, sắc phong của vua ban… vẫn còn lưu giữ, minh chứng cho sự phát triển Phật giáo của thời kỳ người Việt bắt đầu những bước tiến quan trọng trong công cuộc khẩn hoang và hình thành một xã hội cộng cư với ba dân tộc Kinh, Hoa, Khmer trên vùng đất phương Nam.
Chùa Phật Tổ là một ngôi chùa cổ tại Cà Mau, nơi đây từng là nơi xuất hiện của Hòa thượng Thích Trí Tâm, người được tôn kính như là “Phật Tổ”. Chùa đã được sửa chữa nhiều lần, lần đại trùng tu vào năm
Mô tả kiến trúc
Mái chùa Quan Âm có hình dáng quả ấn và được lợp ngói máng. Kiến trúc của ngôi chùa được mô phỏng theo mái đình ở vùng đồng bằng trung du sông Cửu Long. Mái được phân thành phần nóc chính và mái nghi môn.
Phần nóc chính thể hiện giá trị nghệ thuật đặc sắc của ngôi cổ tự với hình lưỡng long tranh châu phương thức điệu, dưới là phù điêu, hình ảnh mô tả cảnh thiên nhiên. Mặt chính trên nóc chùa đề 6 chữ: “Sắc Tứ Quan Âm Cổ Tự”. Những đường cong ở đầu đao mái chùa thể hiện cảnh cá hóa rồng làm bằng xi măng ốp sứ phương thức điệu, dáng vẻ độc đáo.
Mái nghi môn ở tầng thấp hơn lợp ngói máng, có họa tiết sống động và đề 4 chữ: “Quan Âm Cổ Tự”.
Tác phẩm nghệ thuật
Hai bên cổng chùa những câu đối vẫn còn nguyên vẹn. Những bức vách hai bên chùa tạc hình ảnh theo thứ tự thời gian, những bức tranh này có giá trị thẩm mỹ tôn tạo thêm giá trị nghệ thuật của ngôi chùa.
Tượng Quan Thế Âm được đặt trên tòa sen trong khuôn viên chùa, tượng lộ thiên và có nét mặt hiền hòa. Tay của tượng cầm tịnh bình.
Cửa chùa được mở theo hình bán nguyệt dẫn vào chánh điện. Chánh điện có diện tích 12m2 và nền cao 8cm được lát gạch bông từ năm 1937.
Ngôi Tam Bảo trong chùa Quan Âm thờ nhiều tượng Phật, những tượng đều được làm bằng xi măng. Tam Bảo phân thành 3 tầng, trên cùng là tượng Thích Ca Mâu Ni với kích thước to, tầng kế tiếp
Án thờ Ngôi Tam Bảo
Trong kiến trúc của Ngôi Tam Bảo, nét đặc sắc là việc sử dụng đồ sứ để ốp lên những họa tiết bằng xi măng, tạo thành một án thờ có đường nét hình ảnh những linh vật Long – Lân – Quy – Phụng được gắn lên tạo thành bao lam bao vây ngôi chánh điện như một chiếc lộng che lấy những tượng Phật. Mặc dù vật liệu xây dựng không làm từ gỗ, những họa tiết trang trí cổ xưa tạo ra nét hài hòa trong trang trí nghệ thuật của ngôi chánh điện.
Án thờ hòa thượng Thích Trí Tâm được đặt trên một bệ cao 1,47m và rộng 1,52m. Đây là một công trình nghệ thuật đặc sắc trong ngôi chánh điện, với nét chạm trổ, họa tiết điêu khắc phương thức điệu, thoáng và sinh động.
Hàng tuần nơi đây đều tổ chức tu học, thuyết giảng Phật pháp. Hàng năm, mỗi dịp đại lễ Phật giáo như lễ rằm tháng Giêng, Phật đản, Vu lan… chùa Phật Tổ trở thành nơi ra mắt lễ hội, đông đảo Tăng Ni, Phật tử tề tựu về tham dự.
Chùa Phật Tổ là niềm tự hào của những người dân Cà Mau, trở thành nơi thăm quan Cà Mau hút khách về tham quan, chiêm bái và khám phá về đời sống tâm linh của đồng bào nơi vùng đất cực Nam Tổ quốc.
Chùa có nhiều tượng hoành phi, câu đối và nhiều di vật thờ phụng trong chùa mang dấu ấn Phật giáo thời kỳ khẩn hoang, mở cõi. Năm 1842, triều Nguyễn đã xuống sắc phong chùa Phật Tổ là Sắc Tứ Quan Âm Cổ Tự. Đây là ngôi chùa cổ duy nhất ở Cà Mau đến nay còn giữ được nét kiến trúc cổ xưa.
Trong thời chiến tranh chống Mỹ giúp nước, Chùa Phật Tổ trở thành nơi che giấu những chiến sĩ phương thức mạng. Không ít những nhà sư của Chùa Phật Tổ đã hy sinh và trở thành liệt sĩ trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và giải phóng non sông. Ngày 24/11/2000, chùa Phật Tổ được Bộ Văn hóa truyền thống – Thông tin công nhận là di tích lịch sử – văn hóa truyền thống Quốc gia.
Giá trị văn hóa truyền thống tâm linh Chùa Phật Tổ Cà Mau
Di tích lịch sử – văn hóa truyền thống Quốc gia
Vào ngày 24/11/2000, chùa Phật Tổ đã được Bộ Văn hóa truyền thống – Thông tin công nhận là di tích lịch sử – văn hóa truyền thống Quốc gia. Chùa có giá trị văn hóa truyền thống tâm linh đặc biệt đối với người dân Cà Mau.
Ngày nay, chùa Phật Tổ không chỉ là nơi thờ Phật mà còn là văn phòng làm việc của các ban ngành Giáo hội Phật giáo Cà Mau và các cơ sở từ thiện giúp đỡ người nghèo từ những huyện thị vùng sâu, vùng xa.
Bên cạnh kiến trúc chính của ngôi chùa cổ, từ cổng chùa vào bên phải, có văn phòng Ban Trị sự Thành hội Phật giáo, Trường Trung cấp Phật học Cà Mau, và văn phòng Phân ban Đặc trách Ni giới. Bên trái kiến trúc chính còn có Tuệ Tĩnh đường miễn phí dành cho người nghèo, Hội quán Gia đình Phật tử và nhà Tăng.
Tu học và thuyết giảng Phật pháp
Hàng tuần, nơi đây tổ chức các buổi tu học và thuyết giảng Phật pháp. Đặc biệt, hàng năm vào các dịp đại lễ Phật giáo như lễ rằm tháng Giêng, Phật đản, Vu lan…, chùa Phật Tổ trở thành nơi ra mắt lễ hội, thu hút đông đảo Tăng Ni và Phật tử tề tựu về tham dự.
Chùa Phật Tổ Cà Mau không chỉ là niềm tự hào của người dân Cà Mau mà còn là trung tâm văn hóa truyền thống, tu học, tâm linh của Tăng Ni, Phật tử tỉnh Cà Mau.
Chuyên Mục: Review Cà Mau
Nguồn Blog Review Du Lịch: https://bietthungoctrai.vn/ Vãn cảnh Chùa Phật Tổ (Quan Âm Cổ Tự)
