Review Khám Phá Bí ẩn đá Thiêng Hà Nhì ở đâu và những câu chuyện bí ẩn 2022
Đá Thiêng Hà Nhì được cư dân địa chỉ đây rất coi trọng và thờ cúng, không chỉ vì sự đặc thù của chính bản thân mình nó mà còn từ những câu chuyện truyền thuyết về hòn đá này. Đá Thiêng Hà Nhì không chỉ là địa chỉ thắp hương cầu nguyện mà còn là nơi thăm quan khám phá đặc thù của Lai Châu.
Đá Thiêng Hà Nhì nằm ở đâu?
Đá Thiêng Hà Nhì là một khối thạch anh tự nhiên, điều đặc thù là nó lại bơ vơ cắm trên đỉnh một ngọn núi đất có chiều cao hơn thế nữa 1300m ở bản Pá Thắng, xã Thu Lũm, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu.
Từ đồn Biên phòng Thu Lũm, bạn cần được đi thêm quãng đường khoảng chừng 20km, với những khúc cua tay áo và dốc đứng mới đến được ngọn núi có hòn đá Thiêng. Ngay phía dưới hòn đá là một lối đi nhỏ khoảng 100m, bạn cần được phát triển từ lối đi này mới được tận mắt chiêm ngưỡng hòn đá. Hòn đá ấy, đứng một mình, hình trụ cao khoảng 1,2 đến 1,3m với đường kính chừng 80cm. Hình thù hòn đá như một người đang ngồi, tay chống cằm nhìn về hướng đất Việt. Đá Thiêng Hà Nhì cũng rất được đánh giá và thẩm định là điểm ranh giới giữa hai nước Việt – Trung.
Cách vận động và di chuyển đá thiêng Hà Nhì
Từ đồn Biên phòng Thu Lũm, bạn cần được đi thêm quãng đường khoảng chừng 20km, với những khúc cua tay áo và dốc đứng mới đến được ngọn núi có hòn đá Thiêng. Ngay phía dưới hòn đá là một lối đi nhỏ khoảng 100m, bạn cần được phát triển từ lối đi này mới được tận mắt chiêm ngưỡng hòn đá.
Hòn đá ấy, đứng một mình, hình trụ cao khoảng 1,2 đến 1,3m với đường kính chừng 80cm. Hình thù hòn đá như một người đang ngồi, tay chống cằm nhìn về hướng đất Việt. Đá Thiêng Hà Nhì cũng rất được đánh giá và thẩm định là điểm ranh giới giữa hai nước Việt – Trung.
Điểm đặc thù ở đá thiêng Hà Nhì
Người dân ở đây kể rằng, thời xưa việc cúng đá Thiêng Hà Nhì đã hết hương thắp. Bởi trước kia người Hà Nhì thắp bằng thuốc Lào do chính họ trồng cho hòn đá này. Sau này thì mới có thể có khả năng lại có bánh kẹo, do thần đá đã quen với việc được thắp bởi thuốc Lào nên tập tục này đã không còn gì bỏ được.
Ngoài ra, với những lần cúng lễ lớn thì lễ vật phải có là 1 con lợn đen, 2 con gà (sống), 3 quả trứng nhuộm đỏ, 3 bát gạo, 3 bát nước chè, 3 bát rượu. Còn bàn thờ cúng ông bà tổ tiên thì được làm từ 4 cành cây thẳng, chắc như đinh đóng cột đóng cột, còn nguyên lá, chôn xuống đất, lấy tre giang đan phên phân thành 3 tầng. Sau này cư dân đã cho cất lên một bàn thờ cúng ông bà tổ tiên và 2 cột đèn bằng đá tiện cho việc cúng bái.
Đến với đá Thiêng Hà Nhì, bạn chỉ nên cầu một điều duy nhất bởi người Hà Nhì đánh giá rằng thần đá không muốn con người làm nên tham lam. Thế cho nên, hãy lắng nghe những câu chuyện về đá Thiêng này, tựa như những tập tục của những dân cư về Hòn đá trắng linh thiêng này nhé!
Những câu chuyện về đá Thiêng Hà Nhì
Kỳ bí truyền thuyết về hòn đá trắng đá Thiêng Hà Nhì
Trên một quả đồi đất hoang vắng, nằm giữa dải rừng thâm u địa chỉ núi rừng Pa Thắng, nổi lên một khối thạch anh màu trắng, cao khoảng 1,7m, chân đá rộng như một cái bàn lớn, vững bền. Nhìn gần thì khối đá này khấp khểnh, nhưng trông xa, khối đá như hình dáng một người nam giới lớn tuổi, ngồi trầm tư với vẻ buồn u uẩn, mặt hướng về dòng suối lặng lẽ âm thầm âm thầm chảy dưới chân đồi.
Từ hình ảnh hòn đá trắng, bà con lưu truyền nhiều câu chuyện thần bí gắn liền với quy trình thiên di của những người Hà Nhì:
“Ngày ấy, địa chỉ đỉnh núi cao, mùa đông gió rít, mùa hè cái nóng hà khắc. Dân bản sống dưới chân núi đau đớn vì những cơn giận dữ của thiên nhiên. Cây rừng hàng ngày một thưa đi, thú quý chẳng mấy khi tìm tìm kiếm được. Họ bảo cùng với nhau rằng: chắc hẳn những vị thần không hài lòng điều gì đó.
Dân bản đề ra ra quyết định lần theo hướng gió nóng, men theo rừng đến một địa chỉ rất tốt nhất để nhìn về 4 phương 8 hướng, tìm miền đất mới để sinh sống. Khi nghỉ chân trên đỉnh núi, họ cảm nhận thấy cảm thấy xuất hiện một tảng đá trắng muốt, lấp lánh giữa rừng xanh, quanh tảng đá có cả mây mù, nắng mưa bất chợt. Trở về bản, họ cảm nhận thấy cảm thấy cây cỏ lên, thú rừng sẵn hơn. Họ đánh giá rằng vị thần núi đã che chở. Và từ khi đó, dân lập bản ở dưới chân tảng đá trắng linh thiêng này”.
Được bà con lưu truyền nhiều nhất về sự tồn tại của khối đá thạch anh chính là câu chuyện “đá vọng thê”,đá chờ bà xã. Theo nhà thơ Chu Thùy Liên, Phó Ban Dân tộc tỉnh Điện Biên, truyền thuyết xưa kia kể về thời kỳ người Hà Nhì bị những dân tộc khác xâm lấn đất nước, họ phải di cư xuống phương Nam:
“Ngày xưa người ta không đánh nhau bằng súng đạn, mà đánh nhau bằng phép thuật. Có đôi bà xã chồng người Hà Nhì chạy đến vùng Pa Thắng của Thu Lũm ấy, người bà xã sờ lên đầu mình phát hiện đánh rơi cái khăn, mà người Hà Nhì quan niệm mình có 12 cái hồn, thời xưa nam nữ Hà Nhì đều cần sử dụng khăn che đầu.
Người bà xã giao con cho chồng và trở về tìm khăn. Khi ấy, trong những kẻ truy đuổi có một người biết phép thuật, muốn ngăn bước tiến của những người Hà Nhì nên biến hàng loạt thành đá, biến cả con vật, đồ đạc và vật dụng người Hà Nhì đưa đi thành đá, Và người chồng chờ bà xã ấy biến thành đá cùng với con”- bà Liên kể.
Cũng luôn tồn tại đa phần tất cả chúng ta già kể lại rằng, người bà xã không quay trở lại được với chồng là do khi ấy mùa lũ, nước suối dâng cao chảy xiết. Chị ôm cây chuối vượt dòng nước xiết bơi sang. Nhưng thủy quái đã giữ chị lại mãi mãi với suối rừng. Người chồng ngày mong đêm đợi, khắc khoải mỏi mòn, anh ngồi trong mưa hát những câu nao lòng, ai ân oán:
“Em hóa con bướm bay đến với anh
Em đừng hóa con bướm cánh đen, viền xanh, vằn tím, đốm vàng
Nó là con bướm không lành
Con sâu róm hóa thành bướm
Em làm con bướm trắng
Bay dập dờn trong nắng
Con bướm lành đậu trên cánh hoa vàng, nương cải mẹ cha trồng…”
Hát mãi những câu ca buồn ấy, người chồng hóa thành thạch anh lúc nào chưa chắc như đinh. Và người bà xã, theo người Hà Nhì kể,cách bản Pa Thắng 14 km phía bên Trung Quốc có một hòn đá, mang dáng hình người bà xã nhìn về phía Việt Nam. Hai người họ không gặp được nhau nữa. Đến giờ đây chỉ từ 2 hình dáng đá.
Câu ca ấy cũng lý giải cho thời điểm xuân về, bướm trắng từ bốn phương tám hướng lại rủ nhau bay về quanh hòn đá thiêng, quấn quýt, dập dờn…
Cái hồn từ những viên đá vô tri đá Thiêng Hà Nhì
Không chỉ có duy nhất hình ảnh “ông già đá trắng” ở Mường Tè, Lai Châu, mà người Hà Nhì ở nhiều vùng đất khác cũng luôn tồn tại tục thờ đá trắng. Trong lễ cúng rừng thiêng Gạ Ma Thu, nghi thức tín ngưỡng lớn nhất của cộng đồng Hà Nhì, người ta không quên cúng thần đá – có cách gọi khác là Thổ Ty. Bởi theo họ chính là vị thần phù trợ cho cư dân Hà Nhì chỗ ở không thay đổi, cuộc sống vui lòng vừa đủ thốn quanh năm.
Nhà thơ Chu Thùy Liên đã cho chúng ta thấy thêm: Thổ Ty là vị thần đất, khai sáng bản mường. Nói là thần đất nhưng thực ra tích hợp vô số vị thần khác biệt, họ không gọi là thổ địa. Và những lễ cúng thường đặt dưới vị đá trắng này, người ta coi như vị thần hộ mệnh của những người Hà Nhì.
Người Hà Nhì thường lập bản theo hình rẻ quạt, trên rất tốt nhất là địa chỉ rừng thiêng, là đỉnh bản, và những hộ dân sống thấp dần ra hai bên, theo những khe suối. Họ luôn hướng về đỉnh bản là địa chỉ linh thiêng, uy nghi nhất, địa chỉ ấy chính là địa chỉ thần Thổ Ty cư ngụ.
“Trên đỉnh bản ấy có một cây không nhỏ, rất có khả năng là cây dổi, rất có khả năng là cây gạo, dưới đó người ta làm một cái lán, trong đó có những viên đá, người ta gọi là Thổ Ty, tượng trưng cho những vị thần đất, nhưng đồng thời tích hợp biểu tượng của mặt trời xuống với đất mẹ. Người ta sẽ lấy những hòn đá trắng rải bên trên cái lán đó, và quan niệm đây đấy là tia nắng của mặt trời, ở phía dưới, người ta cũng thường thờ đá trắng”- bà Liên nghiên cứu và phân tích và nghiên cứu và phân tích.
Những dịp lễ Tết, hoặc bất cứ lúc nào có việc cần khấn nguyện, người Hà Nhì lại lên đỉnh núi để xin cầu. Lễ vật không thiếu thuốc lào. Vấn đề đó được dân bản giải thích là khói hương của thuốc lào nồng đượm, thể hiện tình cảm đậm sâu, không dễ xua đi nhanh như cây nhang đốt cháy một lần.
Hàng năm sau ngày Tết, bà con Hà Nhì lại lên đỉnh núi làm lễ cúng thần đá, cầu mong nương rẫy rất tốt nhất tươi nhiều lúa vàng, nhiều ngô nếp; mong cho những đôi lứa được sống bên nhau, không phải chịu cảnh bà xã mong chồng đợi. Những buổi cúng đá thiêng như thế, chỉ có trai bản mới được vào khấn vái.
Nhà thơ Chu Thùy Liên cho hay: Ở hàng loạt những địa chỉ có một trong những người Hà Nhì sống đều sở hữu những viên đá kiểu đó, có những Vị trí có hòn đá cao đến 2m, nhưng có những Vị trí rất bé, chỉ cao 5-70cm, nhưng vẫn phải có hòn đá trụ chính để thờ.
Ngày lễ Gạ Ma Thu, ông mo và ông phụ mo sẽ lên đó để cúng, và mời hàng loạt những vị nhân thần, nhiên thần ở vùng đất ấy, những người khai sáng bản mường, thần vách đá, thần cây, thần suối đến để thụ hưởng lễ vật. Cũng ở rừng ấy, hàng loạt những người nam giới trong bản có buổi tiệc cộng cảm, chỉ ăn trên rừng…
Ngày nay, không chỉ nam giới Hà Nhì mới lên tận Vị trí “ông già đá trắng” để làm lễ, xin cầu, mà phái đẹp cũng luôn tồn tại thể lên. Tuy nhiên, chỉ những cô giáo từ vùng xuôi lên dạy học, hay những người từ xa tới, chứ phái đẹp Hà Nhì vẫn đã không còn gì đến gần “ông già đá trắng”. Đó có vẻ như là mảnh đất nền nền thiêng “bất khả xâm phạm” nếu như với phái đẹp Hà Nhì.
Cúng đá Thiêng phải có thuốc Lào
Người dân ở đây kể rằng, thời xưa việc cúng đá Thiêng Hà Nhì đã hết hương thắp. Bởi trước kia người Hà Nhì thắp bằng thuốc Lào do chính họ trồng cho hòn đá này. Sau này thì mới có thể có khả năng lại có bánh kẹo, do thần đá đã quen với việc được thắp bởi thuốc Lào nên tập tục này đã không còn gì bỏ được.
Ngoài ra, với những lần cúng lễ lớn thì lễ vật phải có là 1 con lợn đen, 2 con gà (sống), 3 quả trứng nhuộm đỏ, 3 bát gạo, 3 bát nước chè, 3 bát rượu. Còn bàn thờ cúng ông bà tổ tiên thì được làm từ 4 cành cây thẳng, chắc như đinh đóng cột đóng cột, còn nguyên lá, chôn xuống đất, lấy tre giang đan phên phân thành 3 tầng. Sau này cư dân đã cho cất lên một bàn thờ cúng ông bà tổ tiên và 2 cột đèn bằng đá tiện cho việc cúng bái.
Đến với đá Thiêng Hà Nhì, bạn chỉ nên cầu một điều duy nhất bởi người Hà Nhì đánh giá rằng thần đá không muốn con người làm nên tham lam. Thế cho nên, hãy lắng nghe những câu chuyện về đá Thiêng này, tựa như những tập tục của những dân cư về Hòn đá trắng linh thiêng này nhé!
Chuyên Mục: Review Lai Châu
Nguồn Blog Review Du Lịch: https://bietthungoctrai.vn/ Khám Phá Bí ẩn đá Thiêng Hà Nhì