Review Tham Quan Du Lịch Am Chúa Nha Trang Ở Đâu? Đường Đi Lễ Hội 2023

Giới Thiệu Am Chúa Nha Trang

Am Chúa Nha Trang là công trình kiến trúc tôn giáo tín ngưỡng phụng thờ Thiên Y A Na của những người Việt mà nguồn gốc là một vị nữ thần của những người Chăm mang tên gọi Pô Inư Nưgar (hay còn gọi là Pô Nagar) được thờ phụng tại ngôi đền Pô Nagar của Chămpa. Người Việt gọi Bà với nhiều danh xưng: Bà Chúa Tiên, Bà Chúa Ngọc, Thiên Y A Na Diễn Ngọc Phi, Chúa Ngọc Diễn Phi, Chúa Ngọc Tiên Nương (Chúa Tiên). Thế nhưng, tên gọi Thiên Y A Na là tên gọi gần gũi và được người dân dùng thông dụng hơn cả “bởi lẽ vì từ Thiên Y A Na vốn được phiên âm từ Pô Inư Negara”

Tham Quan Du Lịch Am Chúa Nha Trang Ở Đâu ? Đường Đi Lễ Hội 2022

Giới Thiệu Am Chúa Nha Trang

Am Chúa Nha Trang là công trình kiến trúc tôn giáo tín ngưỡng phụng thờ Thiên Y A Na của những người Việt mà nguồn gốc là một vị nữ thần của những người Chăm mang tên gọi Pô Inư Nưgar (hay còn gọi là Pô Nagar) được thờ phụng tại ngôi đền Pô Nagar của Chămpa. Người Việt gọi Bà với nhiều danh xưng: Bà Chúa Tiên, Bà Chúa Ngọc, Thiên Y A Na Diễn Ngọc Phi, Chúa Ngọc Diễn Phi, Chúa Ngọc Tiên Nương (Chúa Tiên). Thế nhưng, tên gọi Thiên Y A Na là tên gọi gần gũi và được người dân dùng thông dụng hơn cả “bởi lẽ vì từ Thiên Y A Na vốn được phiên âm từ Pô Inư Negara”.

Hướng dẫn đến Am Chúa Nha Trang

Hướng dẫn đến Am Chúa Nha Trang: Bắt đầu từ thành phố Nha Trang, đi theo con đường Quốc Lộ 1C theo hướng Tây, đến Ngã 3 giao nhau với Quốc Lộ 01A rẻ phải, chạy thẳng Quốc Lộ 01A, khoảng 2 km chúng ta sẽ cảm thấy ngã tư chợ Tân Đức, rẻ vào chợ Tân Đức. Từ chợ Tân Đức, chúng ta hỏi đường đến Am Chúa, ai cũng biết. Từ chợ Tân Đức đến Am Chúa khoảng 5 km. Đến chân núi Đại An, quý khách đi chơi lên Am Chúa. Am Chúa ngày này cũng là nơi thăm quan tâm linh tại Nha Trang, đến đây quý khách có thể tìm hiểu về truyền thuyết Bà Thánh Mẫu Chúa Ngọc và cầu bình an phát tài cho hộ gia đình.

Am Chúa Nha Trang Ở Đâu ?

Am Chúa Nha Trang nằm tại Núi Đại An (còn gọi là núi Dưa), thuộc thôn Đại Điền Trung, xã Diên Điền, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa. Từ Nha Trang, du khách có thể di chuyển khoảng 25 km hướng về Diên Khánh để đến địa điểm này.

Đường Đi Lễ Hội 2022

Vào dịp lễ hội 2022, để đến Am Chúa Nha Trang, du khách có thể di chuyển bằng xe ô tô hoặc xe máy. Từ trung tâm thành phố Nha Trang, theo quốc lộ 1A khoảng 15 km đến đường Nguyễn Tất Thành, rẽ phải để vào đường Võ Tánh. Tiếp tục di chuyển khoảng 10 km đến khu vực xã Diên Điền, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa, sau đó rẽ trái vào đường Đại Điền, di chuyển khoảng 3 km để đến nơi.

Lịch Sử Am Chúa ở Nha Trang

Lịch Sử Am Chúa ở Nha Trang trải qua một thời gian rất dài :

• Am Chúa được xây rất lâu và không ai biết là đã xây dựng vào năm nào. Am Chúa trải qua rất nhiều lần trung tu sẽ được như ngày nay.
• Tại Tháp Bà tọa lạc ngay cầu Xóm Bóng có một tấm bia được ghi vào năm 1856 nội dung ghi là : Am Chúa được coi là địa điểm phát tích của Bà Po Nagar lúc ấu thơ sống với phụ mẫu nuôi, còn Tháp Bà ngay cầu Xóm Bóng là địa điểm thờ Bà khi đã hiển thánh.
• Triều đình Nhà Nguyễn đã sắc phong cho Bà Po Nagar là “Hồng Nhơn Phổ Tế Linh Ứng Thượng Ðẳng Thần” và tại Am Chúa mỗi khi tế lễ thường được tổ chức theo nghi lễ tổ quốc do quan đầu tỉnh làm chủ tế.
• Am Chúa cũng là Vị trí góp phần cho phương thức mạng kháng chiến chống Pháp & Mỹ, trước sân Am Chúa là cây Mã Tiền đã có rất nhiều rất nhiều tuổi thọ lên đến 350 năm, cây Mã Tiền là địa điểm dùng làm cột cờ để biểu dương lực lượng, khơi dậy cổ xưa yêu nước của nhân dân.
• Phía sau Am Chúa còn tồn tại những dấu tích Lô Cốt và giao thông hào đá do thực dân Pháp xây dựng.

Am Chúa Nha Trang – Thông tin về kiến trúc

Kiến trúc tại Am Chúa Nha Trang

Trước khi đến Cổng Đại An Tam Quan Môn, bạn sẽ phải thể hiện lòng thành của mình bằng cách leo hơn 100 bậc tam cấp được lát đá hoa cương. Sau khi qua cổng, một đôi rồng đá uy nghi, được điêu khắc vô cùng sôi động sẽ đón rước bạn vào khuôn viên của Am Chúa Nha Trang.

Khám phá kiến trúc Am Chúa Nha Trang

Kiến trúc của Am Chúa Nha Trang được xây dựng theo phong cách của người Chăm với những hình tứ linh “Long, Lân, Quy, Phụng” được đắp nổi. Điểm đặc trưng của gian bái đường là đôi câu đối bằng chữ Hán kể về sự tích của Thánh Mẫu.

Thờ cúng Thánh Mẫu và tượng Bà Po Nagar

Giữa chính điện của Am Chúa Nha Trang là địa điểm thờ cúng Thánh Mẫu với 02 bên thờ tả và hữu ban liệt vị. Tính chất nhất tọa lạc trong miếu này là bức tượng của Bà Po Nagar. Tượng Bà được làm bằng đất nung, cao khoảng 1m, được đặt trang nghiêm trong khám thờ cao tới 1m5, trước tượng Bà có đặt một đôi hạc đứng trên lưng rùa, dưới có bàn thờ.

Phương thức bài trí đơn giản, thanh thoát

Phương thức bài trí tại đây vô cùng đơn giản, không cầu kì, được trang trí với phục trang, tầm nhìn của văn hóa truyền thống người Việt và người Chăm, tạo cho nơi đây một sự nhẹ nhàng và thanh thoát.

Sắc phong của Vua Tự Đức

Tại đây còn tồn tại sắc phong của Vua Tự Đức dành cho Bà Thiên Y A Na với tựa “Hồng Nhơn phổ tế linh cảm diệu thông, Mặc tướng trang huy thượng đẳng thần” – điều này góp phần biểu thị trị giá văn hóa truyền thống tâm linh đặc thù của Thánh Mẫu dưới triều Nhà Nguyễn.

Đánh giá Kinh Nghiệm Du Lịch Am Chúa Nha Trang

Kinh nghiệm du lịch Am Chúa Nha Trang nên được xem như một chuyến hành trình khám phá văn hóa truyền thống đặc sắc của người Chăm. Đây là một điểm đến thú vị và đầy ý nghĩa cho du khách yêu thích lịch sử và văn hóa.

Lịch sử và truyền thuyết

Theo sách Đại Nam nhất thống chí, núi Đại Điền – hay còn gọi là Núi Chủ Sơn – có chu vi hơn trăm dặm, nằm ở phương thức huyện Phước Điền cách đó 11 dặm về phía bắc. Theo truyền thuyết, đây là chỗ hiển linh của Thiên-y-a-na-diễn-bà, nơi cấm người vào hái củi và cây trồng um tùm. Có tia nắng thiêng chiếu xuống nơi đây. Năm Tự Đức thứ 3 đã đổi tên núi thành Đại An và thêm vào điển thờ.

Tình cảm và phong thủy của Am Chúa

Toàn bộ cảnh sắc và địa thế Am Chúa thật hữu tình và phù hợp phong thủy, với thế đất “Tiền thủy, hậu sơn”. Đứng trên Am Chúa ta có cảm xúc như thoát khỏi chốn trần tục mà thầm nghĩ, biết ơn ông cha ta đã khéo chọn nơi đây làm nơi thờ Thánh Mẫu Thiên Y mà cả khu vực Nam miền Trung Bộ và Tây Nguyên tôn thờ trên vùng đất trù phú và có bề dày lịch sử.

Am Chúa – Đền thờ Thiên Y Thánh Mẫu và nét văn hóa truyền thống

Sự hòa quyện giữa tục thờ Mẫu và lễ nghi Phật giáo

Mặc dù ngày này ngôi chùa nhỏ dại mang tên Đại An không hề nữa, nhưng sự hòa quyện giữa tục thờ Mẫu & những lễ nghi mang màu sắc Phật giáo thì vẫn còn nguyên vẹn & là nét văn hóa truyền thống đặc trưng ở Am Chúa.

Việc lựa chọn địa điểm xây dựng Am Chúa

Theo quan niệm của những người xưa khi dựng đình, miếu, am thờ… người ta chú ý nhiều đến phong thủy. Việc lựa chọn yếu tố phong thủy để xây dựng một khu đền thờ đó đó chính là việc lựa chọn địa điểm địa hình, địa vật bao vây mang tính “đắc địa”. Về hướng xây dựng Am Chúa, người Việt đã quay hướng chính Đông cho di tích thờ Thiên Y A Na, nét đồng nhất với Tháp Bà Pô Nagar và phải chăng điều này cho ta một nhận định: người Việt đã rất muốn dung hòa văn hóa truyền thống truyền thống với người Chăm, hay nói đúng hơn là với một vị nữ thần của những người Chăm đã được người Việt tiếp nhận.

Cả hai đều lấy hướng chính Đông để đón ánh sáng mặt trời trực tiếp

Theo quan niệm của những người Việt là hướng sinh khí, Ngôi tháp Chính thờ Thiên Y A Na tại Tháp Bà Pô Nagar ở về phía bắc thì Am Chúa cũng chọn Khu Vực phía bắc Diên Điền để xây dựng địa điểm thờ Thiên Y A Na. Làng Đại An xưa, có bốn thôn Đại Điền ở những hướng Đông, Tây, Nam và Trung; còn hướng Bắc là núi Đại An. Vậy thì, song song với bốn thôn Đại Điền, núi Đại An – địa điểm thờ Thiên Y A Na đã tạo nên cục diện của ngũ hành cho vùng đất xã Diên Điền.

Hệ thống kiến trúc thờ tự tại Am Chúa

Hệ thống kiến trúc thờ tự tại Am Chúa có nhiều nét đồng nhất với kiến trúc những đình làng Khánh Hòa. Kết cấu thờ tự có sự phối thờ, phối tế y hệt như với những công trình kiến trúc tín ngưỡng trong tỉnh và đây đó đó chính là một nổi bật tín ngưỡng của những người dân Khánh Hòa. Các công trình kiến trúc ở Am Chúa gồm:

Tam quan

Mộ ông bà Tiều

Bia ký

Miếu Sơn Lâm

Miếu Ngũ hành

Chánh điện

Ngôi Chánh điện được trùng tu lần thứ 03 vào năm Mậu Tuất (1958), lần thứ 4 năm Mậu Thìn (1988), đại trùng tu năm Kỷ Sửu (2009) với dạng thức kiến trúc ba gian.

Giới thiệu về kiến trúc Am Chúa

Am Chúa là một địa điểm hành hương nổi tiếng tại Việt Nam, nằm tại tỉnh Quảng Bình. Dù bên ngoài không có nhiều đặc điểm cổ kính, nhưng bên trong lại rất ấn tượng với hệ thống bài trí thờ tự đẹp mắt.

Hệ thống bài trí thờ tự

Khách tham quan Am Chúa sẽ bị chinh phục bởi hệ thống bài trí thờ tự tinh tế với bộ Lỗ, những cặp liễn đối, hoành phi được khắc chạm tỉ mỉ, sắc sảo. Tại Chánh điện, có các ban thờ sau:

Ban thờ Thiên Y Thánh Mẫu

Là điểm tập trung nhất của cấu trúc thờ tự trong Chánh điện, được trang hoàng lộng lẫy. Đây là nơi khách tham quan có thể tìm hiểu về hình ảnh Thánh Mẫu và các truyền thuyết liên quan.

Ban thờ Lục vị Tiên cô & Thập nhị Tiên Nương

Được đặt hai bên khám thờ Thiên Y Thánh Mẫu, là nơi thờ phụng Lục vị Tiên cô và Thập nhị Tiên Nương.

Ban thờ Tứ vị Thái tử & Thập nhị hành khiển

Ban thờ này được đặt bên tả ban thờ Thánh Mẫu, là nơi thờ phụng Tứ vị Thái tử và Thập nhị hành khiển, còn được gọi là ban thờ Cậu (Hoàng tử Trí – thiếu niên Thánh Mẫu).

Ban thờ Lục vị Tiên cô & Thập nhị Tiên Nương

Được đặt bên hữu ban thờ Tứ vị Thái tử & Thập nhị hành khiển, là nơi thờ phụng Lục vị Tiên cô và Thập nhị Tiên Nương, còn gọi là ban thờ Cô (Công chúa Quý – con gái Thánh Mẫu).

Đặc điểm kiến trúc của Chánh điện

Toàn bộ Chánh điện được thiết kế bằng gỗ quý, chạm khắc hoa văn, họa tiết tinh tế, rực rỡ tỏa nắng. Kết cấu của Chánh điện được xây

Lễ hội Am Chúa

Thời gian và diễn trình

Lễ hội Am Chúa được tổ chức từ ngày mùng 1 đến ngày mùng 3 tháng ba âm lịch hàng năm. Lễ hội diễn ra theo một diễn trình truyền thống bao gồm các hoạt động sau:

• Lễ mộc dục (tắm tượng)
• Lễ tam hiến trơn
• Lễ tế chính
• Hát văn Mẫu
• Tế Nữ quan
• Lễ cúng Hậu thường
• Nghi thức dâng hương & múa Bóng

Lịch sử và tín ngưỡng

Ngày xưa, vào những dịp cúng xuân thu nhị kỳ trong năm ở Am Chúa, quan đầu tỉnh là người có trách nhiệm tổ chức và đứng ra làm chủ lễ với những vẻ ngoài rất trang trọng theo quy tắc của triều đình. Điều này càng khẳng định địa điểm của tín ngưỡng Thiên Y A Na nếu như với đời sống tinh thần của nhân dân địa phương mang yếu tố văn hóa truyền thống truyền thống tộc người trong quá khứ giống hệt như hiện giờ ở Khánh Hòa là rất sâu đậm. Điều đó lại càng khẳng định vai trò to to của Am Chúa trong hệ thống di tích và tín ngưỡng thờ Thiên Y A Na.

Khám phá lịch sử

Đến với Am Chúa, ngoài niềm tin nếu như với Thánh Mẫu, khách hành hương còn được tìm hiểu về lịch sử đấu tranh quật cường của nhân dân tứ thôn Đại Điền trong kháng chiến chống Pháp.

Đa dạng văn hóa truyền thống tại Tháp Bà

Tuy vậy, để phù hợp với đời sống văn hóa truyền thống, tín ngưỡng của tớ, người Việt đã Việt hóa rất nhiều yếu tố văn hóa truyền thống giống như đối tượng người sử dụng thờ cúng của những người Chăm, chính sự tiếp biến văn hóa truyền thống này tạo ra sự đa dạng trong sắc thái văn hóa truyền thống tại Tháp Bà.

Văn hóa truyền thống trong thờ Mẫu Am Chúa

Còn di tích Am Chúa là do người Việt xây dựng để thờ Mẫu Thiên Y, nên những yếu tố văn hóa truyền thống truyền thống, tín ngưỡng đối tượng người sử dụng người tiêu dùng thờ cúng ở đây thuần Việt. Nhưng chúng gặp nhau trong tâm thức thờ Mẹ – Mẫu Thiên Y A Na, người độ trì, che chở cho muôn dân Khánh Hòa; vận động thờ cúng Mẫu của những người Việt và người Chăm tại hai di tích tạo ra nét văn hóa truyền thống tỏa nắng rực rỡ, sức sống mãnh liệt & bền vững.

Tiếp nối văn hóa truyền thống

Qua những truyền thuyết, truyện kể dân gian đến thờ phụng dấu hiệu sự tiếp nối liên tục về văn hóa truyền thống truyền thống, tín ngưỡng, Am Chúa đã mang trong mình những kinh phí của hai nền văn hóa truyền thống truyền thống Chăm – Việt.

Xây dựng hệ thống phòng thủ tại Am Chúa

Do ở nơi có tính chiến lược, địa hình phía trước dễ kiểm soát, phía sau có thế núi hiểm trở; năm 1947 thực dân Pháp đã cho xây dựng ngay tại Am Chúa hệ thống phòng thủ gồm nhiều lô cốt kiên cố, dài mỗi cạnh 20m, tường cao 3m, lưng dựa vào núi. Sau tường là những hầm nổi, bên trong đặt những ổ súng, lỗ châu mai với góc nhìn thuận tiện cho việc quan sát. Giữa công sự là một hầm ngầm kết cấu thành vòng tròn. Chính vì thế mà thời kỳ này Am Chúa bị chiến tranh tàn phá, duy nhất chỉ còn lại tượng Bà nguyên vẹn; gây nên nhân dân trong vùng càng tin vào sự linh thiêng của Bà và truyền tụng lại điều này cho đến ngày nay.

Văn hóa truyền thống của dân tộc Khánh Hòa

Do những trường hợp lịch sử, mà quá trình di dân của những người Việt theo chân những chúa Nguyễn từ những tỉnh miền trung Việt Nam mở cõi về phương Nam giới thiệu trong vài ba thế kỷ để tạo thành hình nước nhà Việt Nam chữ S như hiện giờ. Người Việt đã xuất hiện ở hầu khắp và nhanh gọn bản địa hóa văn hóa truyền thống của dân tộc khác, mà tại Khánh Hòa đây là những yếu tố văn hóa truyền thống Chăm.

Tìm hiểu về hình tượng Thiên Y A Na và lễ hội Am Chúa Nha Trang

Hình tượng Thiên Y A Na

Tuy rằng có những dấu ấn khác nhau, song phải xác định hình tượng Thiên Y A Na là một sáng tạo của những người Việt, có cội nguồn từ hình tượng Pô Nagar của dân tộc Chăm và đều xuất phát từ hình tượng hiện thân cho người mẹ sáng tạo muôn loài.

Lễ hội Am Chúa Nha Trang

Lễ hội Am Chúa Nha Trang hằng năm vào những ngày đầu tháng ba (âm lịch) được tổ chức, thu hút lượng khách hành hương rất lớn. Với nhiều nghi lễ cổ truyền như múa bóng, hát văn, tế lễ, lễ hội Am Chúa đang bảo tồn nhiều giá trị văn hoá tinh thần mang đậm dấu ấn bản sắc văn hoá của xứ Trầm Hương.

Ngày xưa, vào những dịp cúng xuân thu nhị kỳ trong năm ở Am Chúa, quan đầu tỉnh là người có trách nhiệm tổ chức và đứng ra làm chủ lễ với những hình thức rất trang trọng theo quy tắc của triều đình. Điều này càng khẳng định vị trí của tín ngưỡng Thiên Y A Na so với đời sống tinh thần của nhân dân địa phương mang yếu tố văn hóa truyền thống tộc người trong quá khứ cũng tương tự hiện tại ở Khánh Hòa là rất sâu đậm. Điều này lại càng khẳng định vai trò to tới của Am Chúa trong hệ thống di tích và tín ngưỡng thờ Thiên Y A Na.

Lễ hội Am Chúa Nha Trang

Lễ hội này hàng năm thu hút một lượng hành khách hành hương cả người Chăm lẫn Việt đến để dâng lễ và cúng bái với xiêm y đủ màu sắc, trông vô cùng ưa nhìn và lộng lẫy.

Nội quy khu di tích văn hoá lịch sử Am Chúa Nha Trang:

• Khi đến lễ bái du lịch di tích mọi người phải ăn mặc văn minh, lịch sự.
• Nghiêm cấm việc xâm phạm đến di tích không được dịch chuyển, làm hư hại tài sản hiện vật, phá hoại cây trồng, đục đá, khắc chữ và săn bắn bao vây khu vực di tích.
• Những hoạt động tín ngưỡng truyền thống văn hoá tại Am Chúa phải chấp hành đúng theo quy tắc của nhà nước và theo sự hướng dẫn của ban quản trị khu di tích.
• Nghiêm cấm những vận động mê tín như: đồng bóng, bói toán, cúng sao,…xuyên tạc nội dung di tích– lịch sử và những hành vi gây rối an ninh trật tự khác.
• Nghiêm cấm mang những chất gây nổ vào Khu Vực di tích.
• Cấm bán sản phẩm rong, ăn vặt bừa bãi, vệ sinh phải đúng địa điểm quy tắc.

Tiếp nối truyền thống văn hóa Việt và Chăm tại Khánh Hòa

Tiếp nối truyền thống văn hóa truyền thống Việt với sự tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa truyền thống Chăm đã tạo nên bản sắc văn hóa truyền thống rực rỡ tỏa nắng, riêng biệt của những người Việt xứ Trầm.

Hai di tích Tháp Bà và Am Chúa

Không phải ngẫu nhiên mà hai di tích Tháp Bà và Am Chúa trở thành hai di tích thờ Mẫu quan trọng nhất trong tỉnh, bản thân mỗi di tích chứa đựng những trị giá vật thể và phi vật thể riêng biệt nhưng chúng lại có mối link đã không còn tách rời. Thể hiện qua những đối tượng người sử dụng thờ phụng, nghi thức cúng tế, truyền thuyết dân gian, lễ vật dâng cúng, phong tục tín ngưỡng của những người Việt ở Khánh Hòa.

Ngày lễ tôn vinh Mẫu

Theo truyền thuyết của những người Việt, ngày Bà giáng trần (hạ giới) tại Am Chúa là ngày mùng อุดรธานี tháng ba âm lịch, và ngày Bà thăng thiên (bay về trời) tại Tháp Bà là ngày 23 tháng ba âm lịch. Nơi hiển Nhân và chốn hiển Thánh của Mẫu là hai di tích nổi trội quan trọng của những người Việt và người Chăm.

Review Kinh Nghiệm Du Lịch Am Chúa Nha Trang

Review một chút về Kinh Nghiệm Du Lịch Am Chúa Nha Trang . Am Chúa tọa lạc trên núi Đại An hay còn gọi là Qua Sơn (Qua Lãnh, núi Chúa, núi Cấm), lâu nay, tên Đại An phổ cập nhất. Núi Chúa là một thổ sơn, cao 284 thước, Am Chúa tọa lạc ở lưng chừng núi, có độ cao 80m nếu với mực nước biển, thuộc địa phận thôn Đại Điền Trung, xã Diên Điền, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa.Đại Nam nhất thống chí chép: “Núi Đại Điền: ở phương thức huyện Phước Điền 11 dặm về phía bắc, tục gọi là núi chủ sơn, thế núi cao cả, chu vi hơn trăm dặm.

Tương truyền đây là chỗ hiển linh của Thiên – y – a – na – diễn – bà, cấm người vào núi hái củi, cây trồng um tùm, thường sẽ có tia nắng thiêng chiếu xuống. Năm Tự Đức thứ 3 đổi tên như lúc này & chép vào điển thờ” toàn bộ cảnh sắc và địa thế Am Chúa thật hữu tình và phù hợp phong thủy, với thế đất “Tiền thủy, hậu sơn”. Đứng trên Am Chúa ta có cảm xúc như thoát khỏi chốn trần tục mà thầm nghĩ, biết ơn ông cha ta đã khéo chọn nơi đây làm nơi thờ Thánh Mẫu Thiên Y mà cả khu vực Nam miền trung bộ & Tây Nguyên tôn thờ trên vùng đất trù phú và có bề dày lịch sử.

Cho đến nay, chưa có tư liệu nào định vị thời gian rõ rệt mà Am Chúa được xây dựng; song qua lời kể của hào lão địa phương thì mở đầu Am Chúa là một thảo am nhỏ dại tọa lạc cùng Đại An sơn tự (chùa Đại An) trên ngọn Hoa Sơn & sau rất rất nhiều lần trùng tu thảo am đã trở thành nơi thờ Thiên Y Thánh Mẫu khang trang như ngày nay. Mặc dù ngày này ngôi chùa nhỏ dại mang tên Đại An không hề nữa, nhưng sự hòa quyện giữa tục thờ Mẫu & những lễ nghi mang màu sắc Phật giáo thì vẫn còn nguyên vẹn & là nét văn hóa truyền thống đặc trưng ở Am Chúa.

Theo quan niệm của những người xưa khi dựng đình, miếu, am thờ… người ta chú ý nhiều đến phong thủy. Việc lựa chọn yếu tố phong thủy để xây dựng một khu đền thờ đó đó chính là việc lựa chọn địa điểm địa hình, địa vật bao vây mang tính “đắc địa”.

Về hướng xây dựng Am Chúa, người Việt đã quay hướng chính Đông cho di tích thờ Thiên Y A Na, nét đồng nhất với Tháp Bà Pô Nagar và phải chăng điều này cho ta một nhận định: người Việt đã rất muốn dung hòa văn hóa truyền thống truyền thống với người Chăm, hay nói đúng hơn là với một vị nữ thần của những người Chăm đã được người Việt tiếp nhận. Cả hai đều lấy hướng chính Đông nhằm đón ánh sáng mặt trời trực tiếp chứ không phải hướng Nam, theo quan niệm của những người Việt là hướng sinh khí.

Ngôi tháp Chính thờ Thiên Y A Na tại Tháp Bà Pô Nagar ở về phía bắc thì Am Chúa cũng chọn Khu Vực phía bắc Diên Điền để xây dựng địa điểm thờ Thiên Y A Na. Làng Đại An xưa, có bốn thôn Đại Điền ở những hướng Đông, Tây, Nam và Trung; còn hướng Bắc là núi Đại An. Vậy thì, song song với bốn thôn Đại Điền, núi Đại An – địa điểm thờ Thiên Y A Na đã tạo nên cục diện của ngũ hành cho vùng đất xã Diên Điền vậy.

Hệ thống kiến trúc thờ tự tại Am Chúa có nhiều nét đồng nhất với kiến trúc những đình làng Khánh Hòa. kết cấu thờ tự có sự phối thờ, phối tế y hệt như với những công trình kiến trúc tín ngưỡng trong tỉnh và đây đó đó chính là một nổi bật tín ngưỡng của những người dân Khánh Hòa. những công trình kiến trúc ở Am Chúa gồm: Tam quan, mộ ông bà Tiều, Bia ký, miếu Sơn Lâm, miếu Ngũ hành, Chánh điện.

Ngôi Chánh điện được trùng tu lần thứ 03 vào năm Mậu Tuất (1958),lần thứ 4 năm Mậu Thìn (1988), đại trùng tu năm Kỷ Sửu (2009) với dạng thức kiến trúc ba gian. Nếu chỉ nhìn bên phía ngoài, hẳn rằng Am Chúa không phải là di tích cổ kính, song khi vào bên trong thì khách hành hương sẽ bị chinh phục ngay bởi hệ thống bài trí thờ tự với bộ Lỗ, những cặp liễn đối, hoành phi được khắc, chạm tỉ mỉ, sắc sảo.

Án thờ trước tiên là hương án thờ thần vị của Tiều công phu phụ. Khám thờ Thiên Y Thánh Mẫu được trang hoàng lộng lẫy, là điểm tập trung nhất của cấu trúc thờ tự trong Chánh điện; hai bên là khám thờ Lục vị Tiên cô & Thập nhị Tiên Nương. Bên tả ban thờ Thánh Mẫu là ban thờ Tứ vị Thái tử & Thập nhị hành khiển, còn được gọi là ban thờ Cậu (Hoàng tử Trí – thiếu niên Thánh Mẫu); bên hữu là ban thờ Lục vị Tiên cô và Thập nhị Tiên Nương, còn gọi là ban thờ Cô (Công chúa Quý – con gái Thánh Mẫu). 

Tất cả những ban thờ trong Chánh điện đều được thiết kế bằng gỗ quý, chạm khắc hoa văn, họa tiết tinh tế, rực rỡ tỏa nắng. toàn bộ Chánh điện có kết cấu vì nóc kiểu vì kèo, những hàng cột cái & cột quân được làm từ gỗ quý có giá thành cao. Am Chúa còn lưu giữ được hai sắc phong do những vua triều Nguyễn ban tặng.

Theo quan niệm dân gian, tháng ba là tháng Vía Bà “Tháng Tám giỗ cha, tháng ba giỗ Mẹ”. Lễ hội Am Chúa từ ngày mùng 1 đến ngày mùng 3 tháng ba âm lịch hàng năm và ra mắt theo một diễn trình truyền thống: Lễ mộc dục (tắm tượng), lễ tam hiến trơn, lễ tế chính, hát văn Mẫu, tế Nữ quan, lễ cúng Hậu thường, nghi thức dâng hương & múa Bóng.

Ngày xưa, “vào những dịp cúng xuân thu nhị kỳ trong năm ở Am Chúa, quan đầu tỉnh là người có trách nhiệm tổ chức và đứng ra làm chủ lễ với những vẻ ngoài rất trang trọng theo quy tắc của triều đình. điều này càng khẳng định địa điểm của tín ngưỡng Thiên Y A Na nếu như với đời sống tinh thần của nhân dân địa phương mang yếu tố văn hóa truyền thống truyền thống tộc người trong quá khứ giống hệt như hiện giờ ở Khánh Hòa là rất sâu đậm” điều đó lại càng khẳng định vai trò to to của Am Chúa trong hệ thống di tích và tín ngưỡng thờ Thiên Y A Na.

Đến với Am Chúa, ngoài niềm tin nếu như với Thánh Mẫu, khách hành hương còn được tìm hiểu về lịch sử đấu tranh quật cường của nhân dân tứ thôn Đại Điền trong kháng chiến chống Pháp. Do ở nơi có tính chiến lược, địa hình phía trước dễ kiểm soát, phía sau có thế núi hiểm trở; năm 1947 thực dân Pháp đã cho xây dựng ngay tại Am Chúa hệ thống phòng thủ gồm nhiều lô cốt kiên cố, dài mỗi cạnh 20m, tường cao 3m, lưng dựa vào núi.

Sau tường là những hầm nổi, bên trong đặt những ổ súng, lỗ châu mai với góc nhìn thuận tiện cho việc quan sát. Giữa công sự là một hầm ngầm kết cấu thành vòng tròn. Chính vì thế mà thời kỳ này Am Chúa bị chiến tranh tàn phá, duy nhất chỉ còn lại tượng Bà nguyên vẹn; gây nên nhân dân trong vùng càng tin vào sự linh thiêng của Bà và truyền tụng lại điều này cho đến ngày nay.

Do những trường hợp lịch sử, mà quá trình di dân của những người Việt theo chân những chúa Nguyễn từ những tỉnh miền trung Việt Nam mở cõi về phương Nam giới thiệu trong vài ba thế kỷ để tạo thành hình nước nhà việt nam chữ S như hiện giờ. Người Việt đã xuất hiện ở hầu khắp và nhanh gọn bản địa hóa văn hóa truyền thống truyền thống của dân tộc khác, mà tại Khánh Hòa đây là những yếu tố văn hóa truyền thống Chăm. Tiếp nối truyền thống văn hóa truyền thống truyền thống Việt với sự tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa truyền thống truyền thống Chăm đã tạo nên bản sắc văn hóa truyền thống rực rỡ tỏa nắng, riêng biệt của những người Việt xứ Trầm.

Không phải ngẫu nhiên mà hai di tích Tháp Bà & Am Chúa trở thành hai di tích thờ Mẫu quan trọng nhất trong tỉnh, bản thân mỗi di tích chứa đựng những trị giá vật thể & phi vật thể riêng biệt nhưng chúng lại có mối link đã không còn tách rời. thể hiện qua những đối tượng người sử dụng thờ phụng, nghi thức cúng tế, truyền thuyết dân gian, lễ vật dâng cúng, phong tục tín ngưỡng của những người Việt ở Khánh Hòa.

Theo truyền thuyết của những người Việt, ngày Bà giáng trần (hạ giới) tại Am Chúa là ngày mùng อุดรธานี tháng ba âm lịch, và ngày Bà thăng thiên (bay về trời) tại Tháp Bà là ngày 23 tháng ba âm lịch. nơi hiển Nhân & chốn hiển Thánh của Mẫu là hai di tích nổi trội quan trọng của những người Việt và người Chăm. tuy vậy, để phù hợp với đời sống văn hóa truyền thống truyền thống, tín ngưỡng của tớ, người Việt đã Việt hóa rất nhiều yếu tố văn hóa truyền thống truyền thống giống như đối tượng người sử dụng người sử dụng thờ cúng của những người Chăm, chính sự tiếp biến văn hóa truyền thống này tạo ra sự đa dạng trong sắc thái văn hóa truyền thống tại Tháp Bà.

Còn di tích Am Chúa là do người Việt xây dựng để thờ Mẫu Thiên Y, nên những yếu tố văn hóa truyền thống truyền thống, tín ngưỡng đối tượng người sử dụng người tiêu dùng thờ cúng ở đây thuần Việt. Nhưng chúng gặp nhau trong tâm thức thờ Mẹ – Mẫu Thiên Y A Na, người độ trì, che chở cho muôn dân Khánh Hòa; vận động thờ cúng Mẫu của những người Việt và người Chăm tại hai di tích tạo ra nét văn hóa truyền thống tỏa nắng rực rỡ, sức sống mãnh liệt & bền vững.

Qua những truyền thuyết, truyện kể dân gian đến thờ phụng dấu hiệu sự tiếp nối liên tục về văn hóa truyền thống truyền thống, tín ngưỡng, Am Chúa đã mang trong mình những kinh phí của hai nền văn hóa truyền thống truyền thống Chăm – Việt. Tuy rằng có những dấu ấn khác nhau, song phải xác định hình tượng Thiên Y A Na là một sáng tạo của những người Việt, có cội nguồn từ hình tượng Pô Nagar của dân tộc Chăm và đều xuất phát từ hình tượng hiện thân cho người mẹ sáng tạo muôn loài.

Lễ hội Am Chúa Nha Trang

Lễ hội Am Chúa Nha Trang hằng năm Hàng năm, vào những ngày đầu tháng ba (âm lịch), lễ hội Am Chúa được tổ chức, thu hút lượng khách hành hương rất to. Với nhiều nghi lễ cổ truyền như múa bóng, hát văn, tế lễ… lễ hội Am Chúa đang bảo tồn nhiều giá trị văn hoá tinh thần mang đậm dấu ấn bản sắc văn hoá của xứ Trầm Hương. Ngày xưa, “vào những dịp cúng xuân thu nhị kỳ trong năm ở Am Chúa, quan đầu tỉnh là người có trách nhiệm tổ chức & đứng ra làm chủ lễ với những hình thức rất trang trọng theo quy tắc của triều đình.

điều này càng khẳng định Vị trí của tín ngưỡng Thiên Y A Na so với đời sống tinh thần của nhân dân địa phương mang yếu tố văn hóa truyền thống tộc người trong quá khứ cũng tương tự hiện tại ở Khánh Hòa là rất sâu đậm”. điều này lại càng khẳng định vai trò to to của Am Chúa trong hệ thống di tích và tín ngưỡng thờ Thiên Y A Na. .

Lễ hội này hàng năm thu hút một lượng to hành khách hành hương cả người Chăm lẫn Việt đến để dâng lễ và cúng bái với xiêm y đủ màu sắc, trông vô cùng ưa nhìn và lộng lẫy.

Nội quy khu di tích văn hoá lịch sử Am Chúa Nha Trang

• Khi đến lễ bái du lịch di tích mọi người phải ăn mặc văn minh, lịch sự.
• Nghiêm cấm việc xâm phạm đến di tích không được dịch chuyển, làm hư hại tài sản hiện vật, phá hoại cây trồng, đục đá, khắc chữ và săn bắn bao vây khu vực di tích. 
• Những hoạt động tín ngưỡng truyền thống văn hoá tại Am Chúa phải chấp hành đúng theo quy tắc của nhà nước & theo sự hướng dẫn của ban quản trị khu di tích.
• Nghiêm cấm những vận động mê tín như: đồng bóng, bói toán, cúng sao,…xuyên tạc nội dung di tích– lịch sử và những hành vi gây rối an ninh trật tự khác.
• Nghiêm cấm mang những chất gây nổ vào Khu Vực di tích. Cấm bán sản phẩm rong, ăn vặt bừa bãi, vệ sinh phải đúng địa điểm quy tắc.

Nguồn: Review Du Lịch Đảo Yến Hòn Nội Nha Trang Ở Đâu https://bietthungoctrai.vn Review Kinh Nghiệm Hướng Dẫn Tham Quan Du Lịch Việt Nam

Chuyên Mục: REVIEW Du Lịch Nha Trang