Review Nam Định

Review Tham Quan Phủ Thiên Trường Nam Định ở đâu,Lịch sử,di tích 2022

Phủ Thiên Trường ở đâu?

Đền Trần hay Di tích nhà Trần phủ Thiên Trường thuộc phường Lộc Vượng, thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định. Khu di tích rộng đến hàng trăm héc ta với đền Thiên Trường, đền Cố Trạch, chùa tháp Phổ Minh.

Lịch sử Phủ Thiên Trường

Thiên Trường là vùng đất xưa, thời Lý có tên là Hải Thanh. Nhà Trần đổi là Thiên Trường, thổi lên thành phủ, lộ, cầm đầu trong số 12 lộ trên cả nước. Thời thuộc Minh là phủ Phụng Hóa. Thời Hậu Lê đổi lại là phủ Thiên Trường, trấn Sơn Nam, gồm 4 huyện: Giao Thủy, Nam Chân, Mỹ Lộc, Thượng Nguyên. Năm 1831 thuộc tỉnh Nam Định mới đặt.

Năm 1853 đổi là phủ Xuân Trường, gồm các huyện Mỹ Lộc, Giao Thủy, Nam Trực, Trực Ninh. Sau năm 1945 đổi là huyện Xuân Trường, sau nhập với huyện Giao Thủy thành huyện Xuân Thủy, thuộc tỉnh Nam Hà. Tháng hai năm 1997 lại chia thành 2 huyện như cũ, thuộc tỉnh Nam Định.

Thời Trần, vùng đất đó được hưởng nhiều đặc ân của triều đình. Vua Trần cho thành lập hành cung Thiên Trường, lấy làng Tức Mặc làm trọng tâm, có các hoàng cung như: Trùng Quang, Trùng Hoa, các cung khiến cho Hoàng thái hậu ở, kho nội khố, cung Hoa Nha… cùng đồng loạt các hoàng cung khác, tọa lạc rải rác ở các phường Lộc Vượng, Lộc Hạ của thành phố Nam Định và hai xã Mỹ Trung, Mỹ Phúc của huyện Mỹ Lộc.

Tham Quan Phủ Thiên Trường Nam Định

Tham Quan Phủ Thiên Trường


Sử cũ còn lưu, vào thời điểm năm 1239 hoàng đế cho xây hành cung ở làng quê mình để lúc thư nhàn về thăm. Tới năm 1262, Thái Thượng hoàng Trần Thái Tông đến hành cung ở Tức Mặc, ban yến tiệc cho dân và thăng làng Tức Mặc lên thành phủ Thiên Trường, dựng tiếp cung Trùng Quang khiến cho các vua đã nhường ngôi về ở. Phía tây cung đình là chùa Phổ Minh, lại dựng một cung riêng cho các vua đương triều mỗi lúc về thăm Thái Thượng hoàng nghỉ tại đó.

Hơn bảy trăm năm đã trôi qua, hoàng cung cũ không hề, nay có ngôi đền Thiên Trường thờ 14 vị vua Trần cùng các đế hậu, đế phi được khởi dựng từ thời Hậu Lê. Ở bên cạnh đền Thiên Trường là đền Cố Trạch thờ Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn và gia quyến cùng các tướng tâm phúc của ông được dựng từ thời Nguyễn.

Song song với sự đúc tượng 14 vị vua đời Trần, 14 đỉnh đồng thờ tại tôn miếu, tỉnh Nam Định còn đầu tư và quy hoạch thành lập khu di tích thành một công trình xây dựng văn hoá xứng với vóc dáng của một triều đại có công giữ gìn và hưng thịnh tổ quốc

Hội Đền Trần trình làng từ thời điểm ngày 15 – 20 tháng tám Âm lịch hàng năm. Nghi lễ gồm các lễ rước từ các đình, đền bao vây về thắp hương, tế tự ở đền Thượng thờ 14 vị vua Trần. Lễ thắp hương có 14 cô nàng đồng trinh đội 14 mâm hoa quả lấn sân vào đền trong tiếng nhạc lễ dâng lên 14 ngai vua. Những năm chẵn, hội mở lớn hơn.

Trước sân đền, phấp phới lá cờ đại – lá cờ hội truyền thống cổ truyền với năm màu rực rỡ tỏa nắng biểu trưng cho ngũ hành, hình vuông vắn biểu tượng đất (âm), rìa tua hình lưỡi liềm biểu tượng trời (dương). Chính giữa cờ hội thêu chữ “Trần” bằng Hán độc lập hai chữ “Đông” và “A” ghép lại, mãi mãi rạng rỡ tinh thần hào khí “Đông A”. Lễ hội được cử hành tráng lệ, đám rước với cờ quạt, chiêng trống, kiệu lễ, kiệu bát cống, nối dài hàng nửa cây số.

Hội có khá nhiều trò vui thích thú như: chọi gà, diễn võ năm dòng đời, đấu vật, múa lân, chơi cờ card, đi cầu kiều, múa bài bông và hát văn – tương truyền có từ thời Trần truyền lại.

Cung Trùng Quang - Nơi thờ tự gia tộc nhà Trần

Theo sử sách, đời vua Trần Nhân Tông, sau lúc chiến thắng giặc Nguyên Mông, hoàng đế cho mở tiệc mừng suốt ba ngày liền gọi là “Thái Bình diên yến”. Trần Quang Khải đã sáng tác điệu múa mừng chiến thắng có tên múa “Bài bông”.

Vũ công là các cô nàng đẹp đẹp mặc quần áo dân tộc, mỗi cá nhân đặt một cái đòn gánh ngắn trên vai, hai đầu quẩy hai chiếc giỏ xếp đầy hoa hoặc hai chiếc đèn lồng bằng giấy. Người múa còn cầm chiếc quạt phụ hoạ cho động tác múa. Múa “Bài bông” chia thành bát dật, lục dật, tứ dật tới thời Nguyễn đã trở thành quy củ. Ngày nay, phường Phương Bông ngoại thành Nam Định vẫn bảo trì đội múa có trình độ chuyên môn điêu luyện.

Xem Thêm:  Review Tham Quan Phố cổ Nam Định nơi lưu giữ tinh hoa của người Thành Nam 2022

Cũng theo hồi cố của không ít bậc bô lão bản địa thì vào các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu, đúng rằm tháng Giêng, trước sân đền Thượng tổ chức nghi lễ Khai ấn với việc đăng ký của bảy làng: Vọc, Lốc, Hậu Bồi, Bảo Lộc, Kênh, Bái, Tức Mặc.

Những làng rước kiệu các vị thần về tụ tập ở đền Thượng để tế các vua Trần. Nghi thức này phản ánh một tập tục cổ: sau các ngày nghỉ tết, từ rằm tháng Giêng thì triều đình quay trở về làm việc nhiều lúc. Khai ấn là khởi đầu cho ngày làm việc của năm mới.

Những năm thời gian gần đây, lễ Khai ấn tại đền Trần Tối ngày 14 rạng ngày rằm tháng Giêng âm lịch đã biến thành vận động văn hóa truyền thống cổ truyền vượt ra khỏi phạm vi bản địa, lôi kéo sự gây được sự chú ý của đồng bào cả nước.

Lễ khai ấn trước hết là một tập tục từ thế kỷ XIII của triều đại nhà Trần tiến hành nghi lễ tế tiên tổ. Tại phủ Thiên Trường, vua Trần mở tiệc chiêu đãi và phong chức cho các quan quân có công.

Thiên Trường chưa phải là kinh đô nước Việt nhưng gắn kèm với việc khai ấn là bởi trong kháng chiến chống Nguyên – Mông, Thăng Long tiến hành vườn không nhà trống, rút lui kế hoạch thì địa điểm đấy là địa thế căn cứ địa dễ tiến thoái như một “thủ đô kháng chiến” để tận dụng vị trí và kêu gọi sức người sức của tất cả một vùng trấn Sơn Nam, phủ Thiên Trường. Vậy nên danh sĩ Phạm Sư Mạnh mới gọi địa điểm đấy là “Hùng thắng Đông kinh hộ ấn vàng”.

Trải bao thế kỷ, ấn cũ không hề. Năm 1822, vua Minh Mạng kinh lý qua Ninh Bình có ghé qua địa điểm đây và cho khắc lại. Ấn cũ khắc là “Trần triều chi bảo”, ấn mới khắc là “Trần triều điển cố” để nhắc lại tích cũ, dưới đó có thêm câu “Tích phúc vô cương”. Từ đấy, lễ Khai ấn vào khung giờ Tý ngày rằm tháng Giêng (từ 11 giờ đêm 14 tới 1 giờ sáng) là một tập tục văn hóa truyền thống cổ truyền mang ý nghĩa mang tính nhân văn để hoàng đế tế lễ trời, đất, tiên tổ.

Tham Quan Phủ Thiên Trường Nam Định 1

Còn trong dân gian truyền tụng, xin được dấu ấn sẽ may mắn cả một năm và rạng rỡ đường sự nghiệp. Chính vì thế các lúc này, khách hành hương kéo về đền Thiên Trường không ít, có thời điểm đến lựa chọn chọn lựa 2 vạn người.

Tới Thiên Trường, tới với hội đền Trần không riêng gì để chiêm bái vẻ đẹp mà còn bộc lộ lòng tôn kính biết ơn tổ quốc, cha ông.

Di tích khảo cổ Phủ Thiên Trường

Ở chỗ này người ta đã bắt gặp nhiều di vật có niên đại thời Trần như: giếng cổ được tạo bởi 152 chiếc bao nung ở phía đằng sau chùa Phổ Minh, các dòng sản phẩm gốm hoa nâu, ngói, đầu rồng, sành sứ. Những nhà khảo cổ đã triển khai Quanh Vùng và khai quật. Qua các đợt khai quật đã tìm cảm nhận thấy 6 mảnh gốm có chữ “天長府制 Thiên Trường Phủ chế” được phép suy đoán rất có khả năng quanh Phủ Thiên Trường đấy là địa điểm “khởi hành điểm” của gốm hoa nâu; cùng theo đó là địa điểm chế tạo các dòng sản phẩm gốm hạng sang cùng với Thăng Long, Tam Thọ, Thanh Hoa.

Năm 2006, các nhà khảo cổ đã thám sát khai quật vị trí các di tích Hậu Bồi, Vạn Khohình ảnh, Đệ Tam Tây, Lựu Phố và vị trí cánh đồng giữa chùa Phổ Minh và đền Trần với tổng diện tích là 2100m2. Tác dụng, đã bắt gặp hàng vạn di vật có niên đại và tầng văn hoá nối dài từ thế kỷ 13 tới thế kỷ 19.

Xem Thêm:  Review Tham Quan Bảo tàng Đồng Quê Nam Định Ở đâu, có gì thú vị? 2023

Đây chính là các viên gạch bát dày và lớn (40 cm x 40 cm x 7 cm) có bày diễn trang trí hoa văn dây bố cục tổng quan theo lối uốn lượn cuộn tròn trong ô vuông; các viên ngói chiếu dẹt vừa rộng bản vừa dài hoặc loại ngói cong, úp nóc, có gắn cả mô típ hình rồng hoặc chim phượng lớn, khắc họa tinh vi, độ nung già dặn. Đó cũng chính là các đồ gốm nhiều hình nhiều vẻ. Những tháp cao lớn (57 cm x 40 cm) man đàn trắng, hoa nâu; các bát đĩa bé dại men ngọc, men rạn, men chì; các nải bằng sành tròn dẹt, kỹ thuật nung hoàn thành.

Tham Quan Phủ Thiên Trường Nam Định 2

Ngoài ra còn nhiều đồ đất sét khác, có cái hình đầu rồng, đấu phượng, có cái nhiều hình thù kỳ lạ khác mà có lẽ rằng chúng đều tọa lạc trong một công trình xây dựng phong cách xây dựng nào đấy. Riêng ở chùa Phổ Minh, giới nghiên cứu đã tìm cảm nhận thấy nhiều dấu ấn mang ý nghĩa đặc thù của văn hoá Trần. Nổi bật là hệ thống chân tảng chạm cánh sen trên tháp Phổ Minh. Ở đền Thiên Trường đã tìm cảm nhận thấy một đường cống thoát nước ngầm. Lòng đất bao vây đền Trần chỉ cần đào xuống 0,2m – 0,3 mét ở bất kỳ ở đâu cũng gặp không ít ngạch ngói cổ.

Ở bên cạnh các hiện vật, vị trí này hiện còn đánh dấu đồng loạt địa điểm cổ như: Cánh đồng Nội Cung, Cửa Triều, Kho Nhi (thuộc nội cung xưa); Vườn Dinh, Vườn Quan, Cảnh Phú (dinh thự của không ít quan, địa điểm quan triệu tập trước khi vào bái kiến Thượng hoàng); các làng Phù Hoa, Lựu Phố, Liễu Nha để vua quan đi vãn cảnh; Phượng Bông khu ở cũ của ca vũ; Đệ Nhất, Đệ Nhị, Đệ Tam, Đệ Tứ, Văn Hưng, Cồn Đình (địa điểm giảng văn, hội Tao Đàn tụ họp); Ao Bến trên kè sông Vĩnh Giang, hồ Bến Đinh, địa thế căn cứ thuỷ quân của nhà Trần…

Hành cung Tức Mặc – Thiên Trường thời Trần



Đại Việt sử ký toàn thư, chép: “Ông bà tổ tiên nhà Trần là Trần Kinh tới ở hương Tức Mặc phủ Thiên Trường”. Hương Tức Mặc xưa, nay thuộc xã Lộc Vượng, thành phố Nam Định.

Đền Trần, thờ thủy tổ và 14 đời vua triều Trần.

Thành phố Nam Định hiên giờ.
Năm 1225, nhà Trần tiếp nối đuôi nhau nhà Lý, hàng phục hiền tài, chấn hưng Đại Việt. Năm 1239, vua Trần Thái Tông cho thành lập hành cung Tức Mặc. Năm 1262, hương Tức Mặc được nâng cao thành Phủ Thiên Trường, là đơn vị chức năng hành chính nổi bật, có nơi đặt như kinh đô thứ hai.

Vị trí đây có Cung Trùng Quang để Thượng hoàng về ngự sau lúc truyền ngôi; có thêm Cung Trùng Hoa để vua nối ngôi về chầu, yết kiến quốc sự. Phan Huy Chú, trong Lịch triều hiến chương loại chí, viết: “Những vua Trần sau lúc nhường ngôi cho con đều về ở Thiên Trường, vua và các quan phải tới chầu theo định kỳ”.

Nhà Trần tiến hành chính sách hai vua (Thái Thượng hoàng – Vua cha và Quan gia – Vua con). Theo nhà sử học Ngô Sỹ Liên: “Gia pháp Nhà Trần, con đã lớn thì cho nối ngôi chính, cha lui ở cung Thái từ, xưng là Thượng hoàng trông coi chính sự”.

Thời Trần, nhiều quyết sách “sâu rễ bền gốc” của tổ quốc được khởi thảo, đưa ra quyết định tại hành cung Thiên Trường. Tức Mặc – Thiên Trường còn sống sót địa vị xung yếu về quân sự quốc phòng; là hậu phương vững bền của kinh thành Thăng Long; địa điểm đây có hệ thống sông ngòi liên hoàn lợi hại về thủy binh, cả công và thủ.

Từ Tức Mặc, theo sông Vĩnh Giang ra sông Hồng, ngược lên kinh thành Thăng Long, hoặc xuôi ra Biển Đông, tỏa đi các hướng. Trong 3 cuộc kháng chiến chống ngoại xâm thế kỷ 13, các vua Trần, triều đình và tôn thất đều lui về Thiên Trường, tích lũy lương thảo, chỉnh đốn lực lượng, hoạch định kế sách tổng phản công kế hoạch đánh tan giặc Nguyên Mông, đế chế phong kiến vượt trội nhất toàn cầu đương thời.

Tham Quan Phủ Thiên Trường Nam Định 3



Triều Trần thông qua 175 năm (1225-1400) và hậu Trần 7 năm (1407-1414) với 14 đời vua. Thời thịnh trị, với hào khí Đông A, nhà Trần đã thành lập Đại Việt thành đất nước hùng mạnh “Vua tôi đồng lòng, đồng đội hòa thuận, cả nước chung sức”. Đại Việt kỷ nguyên nhà Trần thế kỷ XIII có nền văn trị rực rỡ tỏa nắng, pháp quyền công bằng, cuộc sống nhân dân no ấm.

Xem Thêm:  Review Tham Quan Vương cung thánh đường Phú Nhai ở đâu,kiến trúc,lịch sử 2022

Vương triều Trần đã sản sinh ra nhiều vị vua anh minh và anh hùng, như Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông, Trần Nhân Tông; cùng rất nhiều nhân tài trác việt, sự nghiệp lừng lẫy cả về võ công, văn trị và lòng trung quân ái quốc, như Quốc Công Tiết Chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, Thượng tướng Thái sư Trần Quang Khải, Hoài Văn hầu Trần Quốc Toản…

Là đơn vị chức năng hành chính nổi bật, Thiên Trường không riêng gì là một trọng tâm chính trị, địa điểm đây còn là trọng tâm khởi phát nhiều kinh phí văn hóa truyền thống cổ truyền tâm lý, tôn giáo, phong tục tập quán mang đậm truyền thống Đại Việt – Đông A. Giáo phái Trúc Lâm (Yên Tử) do Đức Phật hoàng Trần Nhân Tông sáng lập, đã đưa Phật thời nhập thế, gắn đạo với đời, đồng hành cùng dân tộc. Ở chỗ này hiện còn công trình xây dựng Phật Giáo Chùa Phổ Minh và Tháp Phổ Minh 14 tầng được thành lập thời nhà Lý phồn thịnh, đầu triều Trần nâng cao, lan rộng ra.

Để chấn hưng tổ quốc, cùng với Thăng Long, tại Tức Mặc – Thiên Trường, vua Trần cho lập Nhà học chăm sóc việc đào tạo và huấn luyện, tuyển chọn hiền tài, không phân biệt sang hèn, tuổi tác. Khoa thi năm Đinh Mùi (1247), Nguyễn Hiền, người huyện Thượng Nguyên, sau thuộc phủ Thiên Trường, đỗ Trạng nguyên khi mới 13 tuổi.

Thời thi Nho học, từ Trường Thi Thiên Trường, đã có khá nhiều 82 vị đỗ Trạng nguyên, Tiến sỹ, Phó bảng, và hàng triệu Cử nhân, Tú tài, bổ sung update vào cỗ máy triều chính, cứu dân, cứu nước, trong số đó có Trạng nguyên Lương Thế Vinh, Tam nguyên Trần Bích San, Hoàng giáp Tam đăng Phạm Văn Nghị… Hồ Chủ tịch trong Lịch sử diễn ca đã viết: “Thời Trần, văn giỏi, võ nhiều. Người dân an khang, trong triều hiển vinh”.

Tham Quan Phủ Thiên Trường Nam Định 4



Văn bia Nam Trạch miếu bút ký, ghi: “Tiên miếu thờ Ông bà tổ tiên họ Trần Việt Nam được thành lập vào thời điểm năm 1239 ở hương Tức Mặc”. Thế kỷ XV, Trần miếu và nhiều công trình xây dựng phong cách xây dựng ở hành cung Thiên Trường bị giặc Minh phá hủy. Đền Trần Thiên Trường được trùng tu lớn vào thời Nguyễn. Chính Lễ Khai ấn đền Trần hằng năm được cử hành tại Đền Trần Nam Định, địa điểm thờ tự bài vị Thủy Tổ họ Trần Việt Nam và các vua Trần.

Từ thời điểm năm 1985 tới 2005 đã có khá nhiều 5 cuộc hội thảo khoa học đất nước, quốc tế về quê hương nhà Trần Việt Nam, được tiếp cận từ cứ liệu sử học, khảo cổ học, văn học, kho lưu trữ bảo tàng học, địa lý học… Theo Giáo sư Viện sỹ Nguyễn Duy Quý: “Phủ Thiên Trường thuộc Nam Định ngày nay là đất phát tích khởi nghiệp của nhà Trần (…), vùng đất ấy là một trong các các cái nôi khởi nguyên sáng tạo các kinh phí lịch sử và văn hóa truyền thống cổ truyền văn minh làm rạng danh non sông tổ quốc”.

Khu Di tích Văn hóa truyền thống cổ truyền Trần Nam Định, với các hiện vật, chứng tích lịch sử, văn hóa truyền thống cổ truyền phong phú và đa dạng, giàu truyền thống, nối liền với một triều đại huy hoàng của dân tộc, được kiến nghị Nhà nước được đứng thứ hạng Di sản cấp đất nước nổi bật.

Chuyên Mục: Review Nam Định

Nguồn Blog Review Du Lịch: https://bietthungoctrai.vn/ Về Phủ Thiên Trường

Review Du Lịch Việt Nam

Tác giả Review Du Lịch Việt Nam là một chuyên gia viết blog về du lịch tại Việt Nam. Họ có rất nhiều kinh nghiệm trong viết blog và đang đóng góp cho nhiều website nổi tiếng tại Việt Nam, trong đó có một số website nổi tiếng như: Du Lịch Việt Nam, Bản Đồ Du Lịch, Những Chuyến Đi Hay Nhất. See more Review Du Lịch Việt Nam

Related Articles

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Back to top button